De aanpak van psychische kwetsbaarheid

4 december 2024

Maar liefst tien partijen uit de werkvelden werk & inkomen en zorg ondertekenden het nieuwe convenant ‘Sterk door Werk’ 2024-2026.  Ze zetten daarmee de succesvolle domeinoverstijgende samenwerking om mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam naar werk te begeleiden én uitval op de werkvloer te voorkomen. Is dit iets voor de ondernemingsraad?

Een kwart van de Nederlanders heeft een psychische aandoening

Meer dan een kwart van de volwassen Nederlanders heeft in het afgelopen jaar een psychische aandoening gehad Dat gaat om zo’n 3,3 miljoen Nederlanders! Het convenant beoogt een veerkrachtige, inclusieve samenleving waarin mensen met een psychische kwetsbaarheid naar vermogen kunnen meedoen De arbeidsdeelname van mensen met psychische kwetsbaarheden is laag. Zo heeft minder dan één op de vijf mensen met ernstige psychische aandoeningen betaald werk, terwijl vier van die vijf mensen graag wil werken.

Deelnemers

Deelnemende partijen zijn: de Nederlandse ggz, UWV, Cedris, Divosa, MIND, Valente, de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG), werkgeversvereniging AWVN en Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA). Het Verbond van Verzekeraars heeft zich daar nu ook bij aangesloten.

Samenwerken over de eigen grenzen

Goede samenwerking nodig tussen instanties uit de domeinen zorg en werk & inkomen is nodig om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam naar werk te begeleiden. Een begeleidingstraject naar werk, zoals bijvoorbeeld de evidenced based re-integratie methodiek IPS (Individuele Plaatsing en Steun), is vaak een succesvol om tot duurzaam werk te komen. In zo’n traject krijgt de medewerker ondersteuning vanuit een team waarbij hulpverleners vanuit zorg en vanuit de arbeidsparticipatie (het domein werk & inkomen) samen werken.

Werk draagt bij aan herstel

Behandelaars van mensen met een psychische aandoen worden door het vinden en behouden van werk ondersteund in het bereiken van resultaat.
Door de samenwerking tussen de verschillende instanties krijgen nu bijna 5.000 mensen jaarlijks gepaste ondersteuning aangeboden bij het vinden en behouden van werk. Het convenant beoogt dat aantal uit te breiden. Ook het voorkomen van psychische klachten op de werkvloer valt onder de doelstellingen van het convenant.

Rol ondernemingsraad

Bij wet heeft de ondernemingsraad de arbeidsdeelname van arbeidsbeperkten te bevorderen, en daar vallen óók de mensen met psychische klachten onder. De wetgever heeft de banenafspraak met het bedrijfsleven gemaakt voor het creëren van extra banen voor:

  • Mensen die onder de Participatiewet vallen en die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen;
  • (Voormalige) leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en praktijkonderwijs (pro) die zich schriftelijk hebben aangemeld bij UWV;
  • Mensen met een Wsw-indicatie (sociale werkvoorziening);
  • Wajongers met arbeidsvermogen. Arbeidsvermogen is dat iemand bijvoorbeeld 4 uur per dag kan werken.
  • Mensen die op een Wiw-baan of ID-baan werken. Dit zijn banen die via oude regelingen tot stand zijn gekomen.
  • Mensen die een medische beperking kregen vóór hun 18e verjaardag of tijdens hun studie, en die dankzij de banenafspraak het Wettelijke Minimumloon kunnen verdienen.

Daaronder vallen vaak ook de mensen met een psychische aandoening. De OR doet er dan ook goed aan – voor zover daar geen invulling aan gegeven is – met de bestuurder te overleggen hoe de onderneming uitvoering kan geven aan de banenafspraak en het convenant kan benutten.

Preventie

Een mogelijke tweede taak van de OR is het voorkomen van uitval door kwetsbare medewerkers. Wat kan er gedaan worden om uitval te voorkomen? Dat vraagt om veel aandacht voor het welbevinden van deze medewerkers in de arbeidsorganisatie. Voelen ze zich veilig en geaccepteerd door de collega’s? Is er een duidelijk anti-pestprotocol dat ook wordt uitgedragen en gehandhaafd door leidinggevenden en management? Is er nog niet zo’n protocol? Stel je bestuurder voor om er een in te voeren. Dat kan ook met behulp van een initiatiefvoorstel

  • Zelf de convenanttekst lezen? Klik hier
  • Juridische ondersteuning nodig bij de bevorderende taak voor de arbeidsdeelname van arbeidsbeperkten. Stuur een e-mail
  • Als OR aan de slag met de bevorderende taak voor de arbeidsdeelname van arbeidsbeperkten? Stuur een e-mail