Werkgever samen met OR naar de kantonrechter

6 november 2024

Een centrale ondernemingsraad (COR) en een werkgever verschillen van mening over het mogen verplichten van een werknemer dat hij zich door een expert moet laten onderzoeken. En als die werknemer dat weigert, wat heeft dat dan voor gevolgen voor deze werknemer? Het meningsverschil wordt niet opgelost, dus wordt besloten gezamenlijk de kwestie aan de kantonrechter voor te leggen.

Wat eraan vooraf ging

Een werkgever maakt in haar ziekteverzuimbeleid gebruik van een groep geselecteerde zorgaanbieders die interventies op het gebied van arbozorg of personeelszorg kunnen uitvoeren, zoals interventies bij psychische of lichamelijke klachten. Ze dragen daardoor bij aan het re-integratietraject van arbeidsongeschikte werknemers. COR en werkgever worden het niets eens over het verplichten van een doorverwijzing door de bedrijfsarts naar de gespecialiseerde zorgaambieders. Ze stellen aan de kantonrechter de volgende vragen:

Mag de bedrijfsarts een arbeidsongeschikte werknemer die al onder adequate medische behandeling staat – zonder de instemming van die werknemer – verplichten gebruik te maken van een medisch expertisecentrum?
Mag de werknemer zelf te bepalen door wie hij zich laat adviseren over zijn re-integratie?
En als hij dat niet wil, belemmert hij dan zijn re-integratie (met alle gevolgen van dien, zoals het stoppen van de loondoorbetaling)?
Moet de werknemer het advies van de bedrijfsarts volgen om zich te laten onderzoeken en behandelen door de gespecialiseerde zorgaanbieders? Bijvoorbeeld: als een werknemer rugklachten heeft en al onder behandeling is daarvoor ook naar de psycholoog als de bedrijfsarts dat adviseert?

Antwoorden kantonrechter

De ‘Regeling Procesgang Eerste en Tweede Ziektejaar’ bevat de verplichtingen van zowel de werkgever als de werknemer tijdens de eerste 2 ziektejaren. Bij wet zijn werkgevers gedurende twee jaar verantwoordelijk voor de re-integratie van hun arbeidsongeschikte werknemers en moet zich daarvoor laten bijstaan door een gecertificeerde bedrijfsarts of arbodienst. En… een arbeidsongeschikte werknemer moet redelijke voorschriften van de werkgever of bedrijfsarts/arbodienst opvolgen. Als hij dat doet staat hij daarmee niet zijn herstel in de weg.

Volgens de kantonrechter is de taak van de bedrijfsarts:

het opstellen van een probleemanalyse (omschrijving van de klachten, behandeling en prognose);
adviseren over concrete stappen voor herstel en werkhervatting.

Als er bij de werknemer zaken spelen die die de kennis en kunde van de bedrijfsarts te buiten gaan, moet hij daarvoor aanvullende expertise inschakelen. Dit kan medische expertise zijn, maar dit mag alleen als het echt noodzakelijk is. De bedrijfsarts moet daarom motiveren waarom hij van mening is dat aanvullend onderzoek door een andere deskundige noodzakelijk is. En als dat onderzoek noodzakelijk is dan moet de werknemer daaraan meewerken, óók als hij al een medische behandeling ondergaat. En als hij weigert verliest hij in principe zijn recht op loon. Werkgevers moeten die consequentie wel tijdig mededelen aan de medewerker.

Vrije artsenkeuze

Werknemers zijn dus verplicht om aan het aanvullende expertise-onderzoek mee te werken. Als daaruit een advies voor verdere behandeling wordt uitgebracht, dan is de werknemer niet verplicht om zich door die specialist te laten behandelen. Werknemers hebben en houden recht op vrije artsenkeuze. Een loonstop omdat de werknemer zich niet door de expert wil laten behandelen is dan ook niet toegestaan. Dat is wel het geval als hij zich niet wil laten behandelen door de arts naar eigen keuze, omdat hij in dat geval zijn herstel en re-integratie belemmerd.

Samengevat

Een bedrijfsarts mag een werknemer – zonder dat diens instemming daarvoor nodig is – alleen verwijzen naar een medisch expertisecentrum voor noodzakelijke aanvullende expertise.
De werknemer die weigert mee te werken aan deze noodzakelijke aanvullende expertise, heeft in beginsel geen recht op loon.
Werknemers zijn niet verplicht zich te laten behandelen door de specialisten die door de bedrijfsarts zijn aangewezen of voorgesteld. Een werknemer die weigert zich te laten behandelen volgens het advies van de bedrijfsarts of de aangewezen expert, verliest daarom niet automatisch zijn recht op loon. Er kunnen echter wel andere factoren in het spel zijn.

Commentaar

De antwoorden van de kantonrechter verduidelijken de rechten van de zieke werknemer als hij door de bedrijfsarts wordt doorverwezen. In dit geval is de kwestie bij de kantonrechter terecht gekomen omdat COR en bestuurder daartoe samen besloten hebben. Zo’n uitspraak voorkomt verdere escalatie en getouwtrek over de kwestie. Voor meningsverschillen over de toepassing van de WOR kan ook voor bemiddeling door de bedrijfscommissie worden besloten.

Zelf de ‘Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar lezen? Klik hier
Zelf de uitspraak van de kantonrechter lezen? Klik hier
Juridische ondersteuning nodig bij het ziekteverzuimbeleid? Neem contact op
Als OR aan de slag met het ziekteverzuim van de onderneming? Neem contact op