Valpartij nog altijd bovenaan bij arbeidsongevallen
Valgevaar is en blijft de belangrijkste oorzaak van alle arbeidsongevallen. In de bouwsector was in 2023 in meer dan helft van de ongevallen een valpartij. Ook zijn er veel ongevallen met arbeidshulpmiddelen als vorkheftrucks, pallethefwagens en ladders. Dat blijkt uit de Monitor Arbeidsongevallen van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA). Door de Arbeidsinspectie zijn in 2023 in totaal 2.448 ongevalsonderzoeken gedaan. Daarbij waren 2.386 slachtoffers betrokken, waarvan 69 dodelijke.
Vallen
In de bouw vormt valgevaar het grootste ongevalsrisico. Bij 52 procent van de ongevallen in de bouw was in 2023 sprake van een valpartij. Bouwvakkers, monteurs en andere arbeiders vielen vooral van daken, vloeren of platformen (33 procent). Bij 28 procent van de incidenten ging het om vallen van een ladder, trap of opstapje.
Ongevalsonderzoeken
In 2023 zijn er in 534 afgeronde ongevalsonderzoeken (24%) één of meerdere overtredingen geconstateerd. In 2022 ging het hierbij nog om 40% van alle afgeronde ongevalszaken waarbij één of meerdere overtredingen zijn geconstateerd en in 2021 om 47%. Dit is dus een afname die past bij de nieuwe werkwijze. In 374 zaken (17%) werd in 2023 een boeterapport opgesteld. Er kunnen in één zaak meerdere boeterapporten worden opgesteld. Het totaal aantal boeterapporten bedroeg 439. In de overige zaken met een overtreding is geen boeterapport opgesteld. Wel kan er bijvoorbeeld een waarschuwing zijn gegeven.
Vanwege de overgang van altijd zelf ongevalsonderzoek door de Arbeidsinspectie uitvoeren naar werkgevers zelf een onderzoek laten uitvoeren, wijken de gegevens over de overtredingen en boetes in 2023 af van voorgaande jaren. Als het ongevalsonderzoek wordt uitgevoerd door middel van een werkgeversrapportage leidt dit gewoonlijk niet tot een geconstateerde overtreding. Het is dus nog te vroeg om vast te stellen dat er daadwerkelijk minder overtredingen worden begaan.
Arbeidsmiddelen
Het gebruik van arbeidsmiddelen is bij veel verschillende ongevalstypen betrokken. Zo kan iemand van een steiger vallen of aangereden worden door een heftruck. Vorkheftrucks of pallethefwagens blijken veelvoorkomende arbeidsmiddelen die vaak betrokken zijn bij ongelukken, gevolgd door verplaatsbare, draagbare of verrijdbare ladders of trapladders. Van de ongevallen met ladders of trapladders vindt maar liefst 41 procent plaats in de bouw.
Arbeidsmigranten
Uitgebreid is door de Arbeidsinspectie gerapporteerd over ongelukken waarbij arbeidsmigranten betrokken zijn. Deze groep blijkt namelijk gemiddeld vaker slachtoffer te zijn van een arbeidsongeval. Per 100.000 banen ligt dat cijfer op 37, terwijl dat over de gehele linie 26 is. Ze lopen meer risico bij het gebruik van arbeidsmiddelen en zijn minder betrokken bij valpartijen.
Onvoldoende meldingen
De cijfers uit het rapport zijn gebaseerd op ongevallen die wél bij de Arbeidsinspectie gemeld zijn. Ze verwachten dat het echte aandeel van arbeidsongevallen hoger ligt dan nu gemeld: zeker de helft van de meldingsplichtige incidenten wordt niet gemeld. Volgens de Algemene Rekenkamer zou er zelfs sprake zijn van wel 70 procent ondermelding.
- Zelf de Monitor Arbeidsongevallen 2023 lezen? Klik hier
- Juridische ondersteuning nodig bij ongevallen en ongevalsmeldingen? Neem contact op
- Als OR aan de slag met het veiligheidsbeleid en ongevallen? Neem contact op