Er wordt gewerkt aan een nieuwe zzp-wet

1 november 2023

In veel organisaties wordt met zzp’ers gewerkt. Maar zijn ze daadwerkelijk echt zelfstandig of toch min of meer in dienst bij de werkgever? Er ligt nu een wetsvoorstel waardoor er duidelijkheid moet komen over wat precies onder het begrip zzp verstaan moet worden.

Schijnzelfstandigheid

Een van de aanleidingen om verder te sleutelen aan de wetgeving voor zzp’ers is de mogelijkheid tot schijnzelfstandigheid. Zo deed de Hoge Raad dit jaar een uitspraak in de Deliveroo-zaak: maaltijdbezorgers zijn werknemers en geen zzp’ers. De Hoge Raad vindt ook dat de wetgever het begrip ‘in dienst van’ beter moet definiëren. Het wetsvoorstel ‘Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ moet daar aan bijdragen.

Een oordeel over wel of niet een arbeidsovereenkomst is in de praktijk niet zo eenvoudig. Het Burgerlijk Wetboek bevat nu deze regels die voor een arbeidsovereenkomst gelden. Er moet voldaan worden aan drie eisen:

De werknemer moet enige tijd arbeid verrichten;
Er moet loon voor dat werk worden betaald;
De werknemer moet onder gezag van de werkgever staan.

Zijn deze drie eisen toepasbaar op – bijvoorbeeld – een zzp’er in de zorg? In de praktijk ontstaat daar vaak onduidelijkheid over.

Uitbreiding Burgerlijk Wetboek

Door het wetsvoorstel worden drie onderdelen aan wetsartikel 7:610 van het Burgerlijk Wetboek uitgebreid:

De werkinhoudelijke aansturing
- De werkgever is bevoegd om aanwijzingen en instructies te geven over de wijze waarop de werknemer de werkzaamheden moet uitvoeren, en de werknemer moet deze ook opvolgen;
- De werkgever heeft de mogelijkheid om de werkzaamheden van de werknemer te controleren en is bevoegd om op basis daarvan in te grijpen.
De organisatorische inbedding
- Het werk worden verricht binnen het organisatorisch kader van de werkgever;
- Het werk behoort tot de kernactiviteit van de organisatie;
- Het werk heeft een structureel karakter binnen de organisatie;
- Het werk wordt zij aan zij verricht met werknemers met soortgelijke taken.
Eigen rekening en risico
- De financiële risico’s en de resultaten van het werk liggen bij de werknemer;
- Bij het uitvoeren van het werk is de werknemer zelf verantwoordelijk voor gereedschap, hulpmiddelen en materialen;
- De werknemer is in het bezit van een specifieke opleiding, werkervaring, kennis of vaardigheden die in de organisatie van de werkgever niet structureel aanwezig zijn;
- De werkende treedt tijdens de werkzaamheden zelfstandig naar buiten;
- Er is sprake van een korte duur van de opdracht en/of een beperkt aantal uren per week.

Met deze drie onderdelen zal menig zzp’er in de zorg niet als zzp’er gezien kunnen worden, en zouden ze in loondienst horen als ze het werk willen blijven doen.

Het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst

Bovenop de bovengenoemde indicaties voor een arbeidsrelatie wordt ook de invoering van een minimumuurloon voorgesteld. Als er minder dan € 32,24 per uur wordt betaald, dan geldt het rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst. Maar als er meer wordt betaald, dan is de medewerker niet automatisch een zzp’er. En als er toch minder wordt betaald, dan moet de werkgever aantonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt 13 procent van de zzp’ers gemiddeld onder een uurtarief van € 32 per uur.

Commentaar

Het wetsvoorstel komt van een demissionair kabinet, en moet nog door Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen. De samenstelling van de Tweede Kamer zal na de verkiezingen van november 2023 gewijzigd worden. Het is de vraag of het wetsvoorstel – na de consultatieronde – kans van slagen heeft. De OR kan zelf beoordelen of er sprake is van schijnzelfstandigheid in de onderneming, omdat de ingehuurde zzp’ers niet aan alle voorwaarden voldoen. Dat vraagt om tijdige aanpassing in het personeelsbeleid als aannemelijk wordt dat de huidige zzp’ers onder de nieuwe wet niet als zzp’er gezien mogen worden. Zet het onderwerp tijdig op de overlegagenda van OR en bestuurder.

Zelf het wetsvoorstel lezen? Klik hier
Juridische ondersteuning nodig bij het personeelsbeleid en zzp’ers? Neem contact op
Als OR aan de slag met het personeelsbeleid en zzp’ers? Neem contact op