Ondernemingsovereenkomsten benutten

7 december 2022

Zo af en toe maken bestuurder en ondernemingsraad afspraken met elkaar. Bijvoorbeeld over extra bevoegdheden voor de ondernemingsraad, of over een faciliteitenregeling voor de OR-leden.
De WOR bevat een wetsartikel waaraan deze afspraken moeten voldoen.

Een ondernemingsovereenkomst is maatwerk

Artikel 32 van de WOR biedt aan OR en bestuurder de mogelijkheid om samen bindende afspraken te maken. Zo’n ondernemingsovereenkomst bevat bijvoorbeeld afspraken over extra bevoegdheden voor de OR. De WOR staat op een aantal punten toe om af te wijken van de wettelijke bepalingen. Zo kan de OR in overleg met de bestuurder afwijken (naar boven en beneden) van het in artikel 6 genoemde aantal zetels voor de ondernemingsraad. Of kan worden afgesproken dat de ondernemingsraad instemmingsrecht krijgt op de leaseautoregeling van de onderneming. Vanuit de WOR heeft de OR die bevoegdheid niet, maar als een bestuurder met de OR zo’n regeling wil afspreken, dan kan dat in de vorm van een ondernemingsovereenkomst. De bestuurder kan daartoe besluiten, omdat hij meer draagvlak wil voor een regeling die voor een deel van zijn personeel van groot belang is.

Samen eens

Kenmerk van de ondernemingsovereenkomst is dat beide overlegpartners de afspraak samen overeen komen. Er is dus geen sprake van een eenzijdig opgelegde afspraak en een ondernemingsovereenkomst kan pas gewijzigd worden als beide partijen het opnieuw daarover eens worden. Ook hier kan geen sprake zijn van eenzijdig opgelegde wijziging. Ook is het van belang dat de overeenkomst alle al in de wet geregelde afspraken buit schot gehouden worden. Het gaat dus vooral over wat er meer dan de wet of bovenwettelijk wordt afgesproken. Dát zet je in de ondernemingsovereenkomst.

Opstellen ondernemingsovereenkomst

De OR doet er goed aan om in de schriftelijke overeenkomst aan te geven dat het een ondernemingsovereenkomst betreft conform artikel 32 van de WOR. Daarmee is al geborgd dat het om een gezamenlijk besluit gaat en wijziging alleen in gezamenlijkheid kan worden vastgesteld. Zorg dat het besluit eenduidig te interpreteren valt, zodat de kans op conflicten over wat er destijds precies is afgesproken vermeden kunnen worden.

Kopie naar de bedrijfscommissie

Voorwaarde voor een ondernemingsovereenkomst is dat er een kopie moet worden gestuurd naar de bedrijfscommissie. Voor de profitsector is dat de bedrijfscommissie Markt I, voor de non-profit Markt II en voor de overheid is dat de bedrijfscommissie voor de overheid. Bij eventuele geschillen beschikt de bedrijfscommissie dan over de originele afspraak. Zorg ook dat gewijzigde overeenkomsten óók naar de bedrijfscommissie worden gestuurd.

Goed bewaren

Ondernemingsovereenkomsten kunnen een onbeperkte looptijd hebben. De OR doet er dan ook goed aan om zo’n overeenkomst goed te bewaren, zodat er een beroep op gedaan kan worden als dat nodig is. Als het goed is, dan heeft de bedrijfscommissie ook een exemplaar, maar het is altijd beter dat de OR zo’n overeenkomst met daarin de extra bevoegdheden voor handen heeft en kan overdragen aan een nieuw gekozen ondernemingsraad. Zorg dat die aan de weet komt wat er is afgesproken.