Huis voor Klokkenluiders meldt grote misstanden
Het Huis voor klokkenluiders heeft in 2021 jaar elf meldingen gehad van grote misstanden. Het gaat dan om meldingen als fraude en misbruik van overheidsgelden. De 11 meldingen maken onderdeel uit van een totaal van 208 meldingen. De meeste meldingen gaan niet zozeer over een maatschappelijke misstand, maar over de behandeling van de melder zelf. Wat verder opvalt is dat organisaties waarover werknemers klagen vooral hun interne meldprocedures niet op orde hebben. Zo’n procedure om te klagen gaat vooraf aan het melden van een klacht bij het Huis. Het jaarverslag is een goede aanleiding voor elke OR om de procedures in de eigen organisatie eens tegen het licht te houden.
Ik word onterecht behandeld
Het Huis voor klokkenluiders is ingesteld om meldingen met een maatschappelijk belang mogelijk te maken en daarmee ook de klokkenluiders te beschermen tegen benadeling omwille van hun melding.
In de praktijk gaat het overgrote deel van de meldingen over een vermeende onterechte behandeling van de melder zelf. Dat kan bijvoorbeeld gaan over:
- Een ongewilde overplaatsing;
- Een slechte beoordeling;
- Een weigering om een tijdelijke contract te verlengen;
- Een op non-actiefstelling;
- (Dreiging van) ontslag;
- Het pesten van de werknemer;
- Uitsluiting door collega’s;
- Niet meer of te laat uitgenodigd worden voor overleggen.
Het zijn klachten die via een klachtenprocedure in de onderneming zelf aangepakt en opgelost moeten worden. De vertrouwenspersoon speelt daar een belangrijke rol bij, want die kan een werknemer ondersteunen bij het indienen van een klacht bij de klachtencommissie.
Interne klachtenprocedure vaak niet op orde
Veel melders bij het Huis kunnen niet terugvallen op een interne klachtenregeling van de eigen organisatie waar ze werken, omdat zo’n regeling onvindbaar is, niet werkt of gewoon ontbreekt. Ook komt het vaak voor dat melders niets meer horen over de afwikkeling van hun klacht door hun leidinggevende of directie na een melding.
Huis voor klokkenluiders voor maatschappelijke misstanden
Het Huis voor de klokkenluiders is opgericht als mogelijkheid om ernstige klachten te melden, zoals fraude, omkoping, milieudelicten en een interne melding daarover niet goed is opgepakt en uitgezocht.
Een melder is bij wet beschermd tegen ontslag omwille van zijn melding bij het Huis. Zo’n melding is echter niet bedoeld om arbeidsconflicten uit te vechten. In dergelijke gevallen zal het Huis de melding niet oppakken.
Klachtenregeling en klokkenluidersregeling zijn een OR-aangelegenheid
Voor het garanderen van de werknemersveiligheid is een goede interne klachtenprocedure in de organisatie van grot belang. Zo’n klachtenprocedure – meestal met behulp van een klachtencommissie – zorgt voor een overzichtelijk behandeling van een klacht waarin hoor en wederhoor wordt toegepast en de commissie een aanbeveling over de oplossing van de klacht aan de directie doet. Het instellen, wijzigen of intrekken van een klachtenprocedure heeft de instemming van de OR nodig.
Het is bij wet verplicht voor elke organisatie met meer dan 50 werknemers een klokkenluidersregeling te hebben. Daarin wordt geregeld hoe een medewerker een maatschappelijke misstand kan melden. Doorgaans voorzit de regeling in een interne procedure om te melden en… als dat niet voldoende is, een melding bij het Huis van klokkenluiders. Ook op deze regeling heeft de OR instemmingsrecht.
Bespreek in de OR de huidige regelingen en maak eens een afspraak met de vertrouwenspersoon om zicht te krijgen op de problemen die worden gemeld. Check ook de klokkenluidersregeling. In sommige ondernemingen ontbreekt die, terwijl dat wel verplicht is.
- Zelf het jaarverslag van het Huis voor klokkenluiders 2021 lezen? Klik hier
- Als OR aan de slag met de interne klachtenregeling of de klokkenluidersregeling? Stuur een e-mail