Nieuwe werkwijze toezicht en inspectie bij seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd vindt dat het anders moet. Zorginstellingen moeten veel meer werk maken van de aanpak en de preventie en voorlichting van personeel van en over seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Veilige zorg

Het uitgangspunt is dat ieder hulpvrager moet kunnen rekenen op goede en veilige zorg, en daarom moet seksueel grensoverschrijdend gedrag worden voorkomen. Daarvoor is – aldus de Inspectie – bewustwording nodig en voorlichting om fout gedrag te voorkomen. Ze gaan daar bij hun inspecties meer en beter op toezien.

Wat is GIA?

De laatste jaren wordt ‘geweld  in afhankelijkheidsrelaties’ (GIA) voor alle vormen van geweld in huiselijke kring, in professionele setting (zorg- en ondersteuningssector) en in de vrijwillige sector gebruikt als overkoepelend begrip.

Zero tolerance

Elke vorm van seksualiteit tussen cliënt en zorgverlener is grensoverschrijdend. Maar dat geldt natuurlijk ook voor dergelijk contact tussen medewerkers. De inspectie onderkent dat de balans in zorgrelaties ingewikkeld kan zijn. Een zorgrelatie is gebaseerd op vertrouwen en veiligheid. Dat vraagt van iedere zorgverlener zorgvuldigheid, deskundigheid en professionele betrokkenheid, maar ook distantie. Te allen tijde is er sprake van een machtsverhouding en is de cliënt afhankelijk van degene die zorg verleent. Vanwege deze afhankelijkheidsrelatie is seksuele intimiteit tussen zorgverlener en cliënt nooit toegestaan.  Het is traumatiserend en beschadigend voor de cliënt.

Vast gespreksonderwerp

Vanuit de Inspectie worden bewustwording en het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt een onderwerp in gesprekken met bestuurders en zorgaanbieders. Tegelijkertijd komt de inspectie – zoals gebruikelijk – in actie als er een melding komt over grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast De stimuleert de inspectie opleidingen, koepels en beroepsverenigingen om samen bij te dragen aan bewustzijn en preventief beleid. Ook gaat de inspectie met het veld onderzoeken wat de beste manier is om de aandacht voor bewustwording, preventie en interventie vast te houden.

De psychosociale arbeidsbelasting en de OR

Preventie, voorlichting en aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag valt onder de psychosociale arbeidsbelasting. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op de regelingen die grensoverschrijdend gedrag aanpakken. De eerste stap is dan ook het onderwerp op de overlegagenda met de bestuurder te zetten. Voorzien de huidige regelingen op dit gebied voldoende in preventie en voorlichting? Zo nee, wat is er nodig om daar verandering in te brengen. Ook de klachtenprocedure voor zowel medewerkers als cliënten moeten daarbij betrokken worden. Als daar zaken in veranderd moeten worden, dan is ook daar het instemmingsrecht van de OR van toepassing.


  • Zelf de Toezichtvisie Toezicht op een veilige zorgrelatie lezen? Klik hier
  • Als OR aan de slag met GIA en PSA? Stuur een e-mail