‘Illegale’ ondernemingsraad moet voorlopig als rechtsgeldig behandeld worden

Ondanks – of misschien wel dankzij – alle regels over de totstandkoming van een ondernemingsraad voor de onderneming gaat het daarbij nog wel eens mis. En dat geldt ook voor de communicatie in de onderneming.

Wat eraan vooraf ging

De titulair directeur en een HR-manager van een exploitant van golfbanen zijn samen vanaf eind 2022 bezig geweest met het instellen van een ondernemingsraad. Zo is er op 13 maart 2023 heeft een ‘Overlegvergadering Ondernemingsraad’ plaatsgevonden. In de interne nieuwsbrief van de onderneming zijn de medewerkers daarover geïnformeerd en zijn zes namen van werknemers genoemd die de vaste OR-leden zijn. Begin oktober 2023 heeft de titulair directeur aan de OR medegedeeld dat de onderneming mogelijk overgenomen gaat worden. Omdat de OR hierover geen adviesaanvraag had ontvangen, heeft hij aan de ondernemer vragen gesteld over deze mogelijke overname.
Op 2 november 2023 stopt de titulair directeur met zijn werk voor de onderneming. Naar aanleiding van de vragen van de OR heeft vervolgens de statutair bestuurder van de onderneming op 8 november 2023 aan de OR laten weten dat hij tot begin november 2023 niet wist dat er een ondernemingsraad voor de onderneming bestond. De bestuurder wilde weten hoe de OR tot stand is gekomen. Vervolgens heeft de bestuurder in een intern bericht aan alle medewerkers medegedeeld dat begin 2023 beoogd is een ondernemingsraad te vormen, maar dat daarbij de verkiezingsprocedure niet volgens de WOR-regels is gevolgd, zodat is besloten dat de ondernemer alsnog verkiezingen voor een ondernemingsraad zal organiseren. Het gaat in dit kort geding om de vraag of de huidige OR moet worden erkend als de ondernemingsraad van de onderneming en of de ondernemer moet worden gelast om besluitvorming ten aanzien van een overdracht van de onderneming op te schorten of aan te houden, omdat daarvoor geen advies aan de ondernemingsraad is gevraagd.

Oordeel kantonrechter

De kantonrechter stelt vast dat de exploitant van 6 golfbanen verplicht is om een ondernemingsraad in te stellen. Hij stelt ook vast dat de titulair directeur en de HR-manager samen vanaf eind 2022 actief bezig zijn geweest met het instellen en samenstellen van een OR. Zij hebben onder meer geïnteresseerde medewerkers opgeroepen zich te melden, geïnventariseerd welke kandidaten er zijn, een conceptreglement opgesteld, gesproken over het organiseren van verkiezingen en een vergadering gehouden op 13 maart 2023. Ook is voldoende duidelijk dat zich na oproep en uitnodiging tot kandidaatstelling een aantal kandidaten zijn gemeld. Uiteindelijk zijn daar zes van overgebleven.
Ook stelt de kantonrechter vast dat deze kandidaten vervolgens tot OR-lid zijn benoemd zonder dat daarvoor verkiezingen zijn gehouden. De kantonrechter stelt daarmee vast dat de ondernemer daardoor een ondernemingsraad heeft, ook al is de manier waarop die tot stand gekomen is niet reglementair. Ook het feit dat de titulair bestuurder niet op de hoogte was dat er een ondernemingsraad is ingesteld maakt dat niet anders. De OR mocht erop vertrouwen dat wat de HR-manager en de titulair bestuurder hebben gedaan juist is geweest.
Daarom wordt de ondernemer opgedragen de OR als de rechtsgeldige ondernemingsraad van de onderneming te behandelen. En die verplichting geldt totdat er een middels verkiezingen een ondernemingsraad is gekozen. De ondernemingsraad krijgt echter geen adviesrecht over een besluit over de overname van de onderneming, omdat er niet is aangetoond dat er sprake is van een concreet voorgenomen besluit.

Commentaar

Artikel 6 van de Wet op de ondernemingsraden bepaalt dat een OR-lid pas OR-lid is als die daarvoor is gekozen. Daar hoort een open kandidaatstellingsprocedure bij, waarin iedere kiesgerechtigde werknemer zich kandidaat moet kunnen stellen. Elke andere vorm om OR-lid te worden is daarmee niet reglementair. In dit geval heeft de kantonrechter besloten de op niet-reglementaire wijze tot stand gekomen OR als OR te erkennen, maar heeft tegelijkertijd ook opgedragen om nu wel reglementaire OR-verkiezingen te houden.
Een niet legaal samengestelde ondernemingsraad loopt het risico om bij een eventuele procedure vanwege dat feit niet-ontvankelijk te worden verklaard, en die kans is groter als de OR zelf gesjoemeld heeft met de samenstelling van de OR en de verkiezingsprocedure daarvoor.

---

• Zelf de uitspraak van de kantonrechter lezen? Klik hier
• Als OR ondersteuning nodig bij de instelling of vormgeving van de medezeggenschap? Neem contact op
• Als OR aan de slag met de verkiezingsprocedure voor de OR? Neem contact op