Jaarverslag Arbeidsinspectie 2023: 72 dodelijk slachtoffers
Het jaar 2023 kent in totaal 2919 slachtoffers van een (bij de Nederlandse Arbeidsinspectie gemeld) arbeidsongeval. Daarvan zijn 72 werknemers daarbij om het leven gekomen. Dat blijkt uit het jaarverslag 2023 van de Nederlandse Arbeidsinspectie. De aantallen liggen hoger dan in voorgaande jaren.
Terug naar niveau 2019?
In 2019 waren er 71 dodelijke slachtoffers, maar daarna 54 (2020), 60 (2021) en 51 (2022). Mogelijk is de tijdelijke afname van slachtoffers te verklaren aan de maatregelen voor het bestrijden van de COVID-pandemie, zoals meer thuiswerken. Met 72 slachtoffers in 2023 is het aantal zo’n beetje gelijk aan dan van voor de pandemie.
Arbeidsongevallen worden niet altijd gemeld
Werkgevers zijn verplicht om arbeidsongevallen te melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Maar in iets meer dan 50% van alle meldingsplichtige ongevallen wordt er niet gemeld. Niet alleen werkgevers kunnen een melding doen bij de Arbeidsinspectie, ook werknemers, arboprofessionals, het slachtoffer zelf, familie van het slachtoffer, omstanders of de politie, maar ook leden van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiger. Een boete bij niet melden door de werkgever is pittig, want die kan oplopen tot € 50.000 als er niet wordt gemeld en daardoor geen onderzoek meer gedaan kan worden.
Er moet gemeld worden als de werknemer wordt opgenomen in het ziekenhuis (ook dagopname), of blijvend letsel (bijvoorbeeld blindheid, amputatie of chronische of psychische klachten) heeft, of overlijdt. Een poliklinische behandeling in het ziekenhuis wordt niet als ‘dagopname’ gezien.
Spreek met de bestuurder af dat de OR direct op de hoogte wordt gesteld van meldingsplichtige ongevallen en spreek af dat de OR regelmatig wordt geïnformeerd over de ongevallen en bijna-ongevallen die in de onderneming plaatsvinden. Er is grote kans dat de Arbeidsinspectie onderzoek doet naar de oorzaak van het ongeval. Van de 3866 in 2023 gemelde ongevallen zijn er 2493 ongevalsonderzoeken gestart.
Er wordt door de overheid gewerkt aan een dubbele meldplicht voor ongevallen waarbij ingeleende werknemers betrokken zijn. In die gevallen moet zowel het uitzendbureau als de inlener melding doen.
Cijfers
In 2023 waren 2919 slachtoffers betrokken bij een gemeld arbeidsongeval. Het gaat om 33 slachtoffers per 100.000 banen. Dit is gebaseerd op een gemiddelde van ongeveer 8,9 miljoen banen van werknemers. Het absolute aantal slachtoffers van gemelde ernstige arbeidsongevallen is – net als in eerdere jaren – het hoogst in de sectoren industrie, bouwnijverheid en handel, vervoer en horeca. Afgezet tegen het aantal banen van werknemers in 2022 is bouwnijverheid in 2023 de sector waarin relatief de meeste slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen vielen: gemiddeld 111 per 100.000 banen van werknemers, gevolgd door de landbouw met 77 en industrie met 71 slachtoffers per 100.000 banen. Ook dit is vergelijkbaar met eerdere jaren.
Op het werk zijn er 87 werknemers overleden, waarvan 15 met een medische oorzaak. Die tellen niet mee in het aantal arbeidsongevallen, zodat de teller voor 2023 uitkomt op 72 doden.
Werkgever doet zelf ongevalsonderzoek
In 2023 is gestart met een nieuwe aanpak van onderzoek naar arbeidsongevallen. Werkgevers mogen in de meeste gevallen nu zelf onderzoek doen naar het arbeidsongeval. Wat is er gebeurd, wat zijn de achterliggende oorzaken en welke maatregelen moeten getroffen worden om herhaling te voorkomen.
In 2023 zijn 1300 werkgevers gestart met het maken van een werkgeversrapportage na een arbeidsongeval. Bij 70 daarvan was sprake van een uitzonderingssituatie waardoor de Nederlandse Arbeidsinspectie alsnog ook zelf onderzoek heeft uitgevoerd. Van de ingediende verbeterplannen zijn er vervolgens 16 afgekeurd, waarna de inspectie ook zelf het onderzoek heeft uitgevoerd.
Rol OR
De ondernemingsraad heeft een toezichthoudende taak op het gebied van alle regelingen en afspraken t.a.v. de arbeidsomstandigheden. Preventie van arbeidsgerelateerde uitval is daarbij van groot belang, en bij arbeidsongevallen is er per definitief sprake van een arbeidsgerelateerde gebeurtenis. De OR dient er dan ook op toe te zien dat er melding wordt gemaakt van het ongeval als aan de voorwaarden voor melding wordt voldaan en als de ondernemer zelf een ongevalsonderzoek instelt dat de OR daarbij nauw betrokken wordt. Op die manier kan van gebeurtenissen worden geleerd, maatregelen worden getroffen en herhaling voorkomen. Bespreek dan ook in de OR of VGWM-commissie de ongevallen en bijna-ongevallen.
- Zelf het jaarverslag van de Nederlandse Arbeidsinspectie downloaden? Klik hier
- Zelf de feiten en cijfers van het jaarverslag 2023 downloaden? Klik hier
- Juridische ondersteuning nodig bij problemen op het gebied arbeidsomstandigheden? Neem contact op
- Als OR aan de slag met de aanpak van de arbeidsomstandigheden? Neem contact op