Aangekondigde 24-uursstakingen gedeeltelijk verboden

Het recht om te mogen staken is een grondrecht dat in het Europees Sociaal Handvest (ESH) is vastgelegd. Als er 24-uursstakingen worden aangekondigd bij wasserijen die de was voor medische zorginstellingen verzorgen, eisen de werkgevers dat die stakingen worden verboden.

Aanleiding

De onderhandelingen over een nieuwe cao Textielzorg lopen – voor wat de FNV betreft – niet naar wens. De werkgevers hebben een nieuwe cao met het CNV afgesloten, maar daar is de FNV niet tevreden mee. Ze willen hun leden oproepen om bij en aantal vestigingen 24-uursstakingen te houden, maar voor sommige vestigingen ook stakingen van drie dagen. De werkgevers vinden de staking onrechtmatig, bovendien moeten die vijf dagen van tevoren worden aangekondigd, en zijn ze dus te laat. Volgens de werkgevers is de FNV te vroeg van de onderhandelingstafel weggelopen. De werkgevers willen de cao die met het CNV overeengekomen is algemeen verbindend laten verklaren.

Oordeel kantonrechter

De kantonrechter toetst via het Europees Sociaal handvest (ESH) of de acties van de FNV onder de bepalingen van het ESH vallen. Volgens de FNV is er sprake van een belangengeschil over de inhoud van een af te sluiten cao en de collectieve acties dragen bij tot de doeltreffende uitoefening van het recht op collectief onderhandelen. Ze vinden dat – ondanks een eventuele algemeen verbindendverklaring – er betere afspraken te maken zijn, bijvoorbeeld over een eindejaarsuitkering.
Artikel 6 van ESH biedt de mogelijkheid om het recht op collectieve acties te beperken als dat maatschappelijk gezien noodzakelijk is. De werkgevers dragen daarvoor aan dat de zorg in grote problemen kan komen als er geen schone werkkleding geleverd kan worden en zullen operaties uitgesteld moet worden. Ook de recreatieve sector wordt onevenredig geschaad als er geen schone lakenpakketten zijn voor de verhuur van recreatiewoningen.
De kantonrechter ziet de beperking van een staking voor de sectoren industrie en recreatie niet als onoverkomelijk. Ze lopen schade op door de staking, maar een geheel of gedeeltelijk verbod vanuit maatschappelijk oogpunt is niet dringend noodzakelijk. De werkgevers hebben dat niet voldoende aannemelijk gemaakt. Het gaat hier om commerciële instellingen van wie mag worden aangenomen en mag worden verwacht dat zij hun bedrijfsvoering inrichten op risico’s zoals bijvoorbeeld een staking en daarop zijn voorbereid.
Voor de wasserijen die de zorgsector als klant hebben oordeelt de kantonrechter anders. Voor de acute medische zorg, standaard ziekenhuiszorg met al dan niet een opname, de brandweer, politie en verpleeg- of verzorgingshuizen zijn er nauwelijks voorraden. Stoppen met wassen heeft ogenblikkelijk gevolgen voor de zorg, bijvoorbeeld dat geplande operaties en mogelijk ook spoedoperaties niet kunnen doorgaan. 
Voor de wasserijen die de zorg bedienen worden de stakingen verboden.

Commentaar

Het recht op staking om gestelde eisen kracht bij te zetten is een belangrijk (Europees) grondrecht. In dit geval heeft de kantonrechter getoetst of dat recht beperkt mag worden. Voor de was van de zorgsector is dat het geval. De vraag blijft wanneer het personeel van een wasserij die de zorg als klant heeft wél kan/mag staken. Als het systeem van ‘just in time delivery’ voor de bedrijfskleding in de zorg niet veranderd, wordt dat nagenoeg onmogelijk.


  • Zelf de uitspraak van de kantonrechter lezen? Klik hier
  • Juridische ondersteuning nodig het onderhandelen over arbeidsvoorwaarden of stakingen? Neem contact op
  • Als OR aan de slag met een arbeidsvoorwaarden en het onderhandelen daarover? Neem contact op