Aantal fusies en overnames daalt in 2023

Het aantal fusies en overnames is in 2023 met 6,4 procent gedaald ten opzichte van 2022. De Sociaal-Economische Raad (SER) ontving in 2023 het totaal 813 meldingen van fusies en overnames. Het is het tweede achtereenvolgende jaar sinds 2021 dat het aantal fusies en overnames is gedaald. En als er sprake is van fusie of overname, dan is er door het adviesrecht werk aan de winkel voor de betrokken ondernemingsraden.

Fusiegedragsregels

De SER Fusiegedragsregels zijn opgesteld door de SER om de belangen van werknemers bij een fusie te beschermen. De Fusiegedragsregels gelden voor het bedrijfsleven, de overheid, non-profitorganisaties en het vrije beroep. De regels verplichten om vroegtijdig vakorganisaties over fusie of overname uitgebreid te informeren. Daarnaast moeten fusies en overnames ook aan de SER worden gemeld. Op die manier heeft de SER overzicht over het aantal fusies en overnames en rapporteert daar jaarlijks over.

Sectoren

In 2023 kwamen de 813 meldingen over fusie en overname uit de volgende sectoren:

  • diensten: 312
  • industrie en bouw: 174
  • handel: 132
  • non-profit: 115.

Naast de meldingen van fusie en overname behandeld de SER ook geschillen op dat terrein. In 2023 zijn drie geschillen uit 2022 afgehandeld en vier geschillen ontvangen over naleving van de Fusiegedragsregels. Deze geschillen zijn als volgt afgehandeld: één via hoorzitting en uitspraak in 2023, vijf via intrekking in 2023 (waarvan één na een hoorzitting) en één via een hoorzitting in 2023 (uitspraak begin 2024).

Golven in de aanmeldingen

Er is duidelijk sprake van trends in het aantal meldingen. Zo waren er tijdens de bankencrisis in 2009 maar 335 meldingen. Gemiddeld zijn vanaf 2001 jaarlijks zo’n 568 meldingen gedaan.

Adviesrecht OR

De ondernemingsraad heeft op grond van artikel 25 van de WOR adviesrecht op een voorgenomen besluit tot fusie of overname. Het zijn altijd ingrijpende besluiten voor organisatie en personeel. Wat betekent dit voor de werkgelegenheid op korte en middellange termijn? Wat verandert er daardoor in het management van de organisatie en wat betekent dit voor de medezeggenschap? Er zijn veel aspecten waarvoor aandacht nodig is, van de gevolgen voor het personeel en het omvangen daarvan tot wie overneemt of met wie gefuseerd wordt. In veel gevallen wordt door vakorganisaties een sociaal plan met de ondernemer afgesproken over het opvangen van de personele gevolgen. Ook de partij die de onderneming overneemt verdient aandacht. Als dat investeringsfondsen zijn, dan is de kans groot dat de rente voor het geleende geld om de overname te betalen op het bedrijf komt te rusten. Op deze manier betaald de onderneming zijn eigen overname. Ook zijn op voorhand de plannen van de nieuwe eigenaar niet altijd bij het overnamemoment duidelijk.
Voorbeeld is investeringsfonds KKR die fietsenfabrikant Accell overneemt en vervolgens de productie van het bedrijf naar Hongarije en Turkije wil verplaatsen.

Optrekken met de vakorganisaties

Voor de ondernemingsraad is het van belang om bij fusie en overname nauw met de vakorganisaties samen te werken. Zo zal het bij het adviseren van belang zijn dat de OR weet welk sociaal plan wordt afgesproken. De OR heeft het recht om de uitkomst van de onderhandelingen tussen vakbonden en bestuurder(s) te kennen alvorens advies uit te brengen.
Voor ondernemingsraden die geen ervaring hebben met fusie en overname is het altijd mogelijk om externe deskundigheid aan te trekken. Dat kan onder de voorwaarde dat de bestuurder van tevoren op de hoogte wordt gesteld van de kosten die daarvoor gemaakt worden.


  • Meer lezen over de SER fusiegedragsregels? Klik hier
  • Juridische ondersteuning nodig bij fusie of overname? Neem contact op
  • Als OR aan de slag met het fusie of overname? Neem contact op