Nieuw verlofkader moet eenvoudiger
De Sociaal Economische Raad (SER) wil dat het nieuwe kabinet de huidige verlofregelingen bundelt en onderbrengt in een nieuwe Wet maatschappelijk verlof. De wet moet dan uit drie pijlers bestaan: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof. Ook stelt de SER in het advies ‘Balans in maatschappelijk verlof’ voor om de huidige regelingen te vereenvoudigen en meer balans in de financiering te brengen.
Verlof nieuwe stijl
Het verlof moet eenvoudig en overzichtelijk geregeld worden, voor de werkgever betekent dat minder geregel en administratieve last op en voor de werknemer minder belemmeringen voor het opnemen van verlof. Het heeft invloed op de prestaties en motivatie van werknemers bevordert en vermindert het ziekteverzuim, zo is de verwachting. De voorstellen bevorderen de wendbaarheid van bedrijven en de voorgestelde financieringswijze vergroten het draagvlak onder werknemers en werkgevers, die nu vooral de kosten van verlof betalen.
Toekomstbestendige verlofstructuur
De SER vindt de huidige wettelijke regelingen te complex en onoverzichtelijk. Dat komt omdat in de afgelopen jaren het steeds meer is uitgebreid en is de financiering onevenwichtig. In de praktijk zijn er – met name in het opnemen van ouderschapsverlof – problemen, en is er de verwachting dat de toename van informele en mantelzorg, arbeidskrapte en vergrijzing om modernisering van het verlofstelsel.
1. Zorg voor kinderen
Onder zorg voor kinderen vallen zwangerschaps- en bevallingsverlof, geboorteverlof, ouderschapsverlof en het adoptie- en pleegzorgverlof. De SER doet verschillende voorstellen om de regelgeving en administratieve handelingen in deze pijler te vereenvoudigen en (betalings)voorwaarden zoveel mogelijk gelijk te trekken. Belemmeringen voor het gebruik van (betaalde) verlofregelingen door werkenden met een laag inkomen worden daardoor ook verminderd.
2. Zorg voor naasten
Deze pijler gaat over de huidige regelingen voor kortdurend en langdurend zorgverlof en opnemen van verlof voor mantelzorg. De SER vindt dat mantelzorg, vanwege het maatschappelijke belang ervan, door de toenemende vergrijzing op korte termijn beter moet worden gefaciliteerd. DE SER stelt voor om op korte termijn het huidige kort- en langdurend zorgverlof samen te voegen en daaronder ook mantelzorg te scharen. Op die manier ontstaat er één verlofrecht voor de noodzakelijke zorg voor ‘naasten’ bij ziekte of hulpbehoevendheid. Voor structurele situaties van mantelzorg moeten er structurele oplossingen komen, zodat mantelzorgers zich niet ziek hoeven te melden of vakantiedagen hoeven op te nemen.
3. Persoonlijk verlof
Bestaande en nieuwe verlofbehoeften worden decentraal en via maatwerk geregeld. Werknemers krijgen meer mogelijkheden om werken, leren en/of zorgen te combineren. Rouw verdient een plek in deze pijler van persoonlijk verlof. Voorgesteld wordt om in deze pijler het huidige wettelijke calamiteitenverlof op te nemen, evenals een faciliteit ten behoeve van verlof voor rouwende werknemers. Hiervan kan door het maken van maatwerkafspraken decentraal worden afgeweken in overleg tussen bonden en werkgevers. Uitgangspunt is – wat de SER betreft – een evenredige bijdrage vanuit de publieke middelen voor het wettelijk deel van deze verloffaciliteit. Daarnaast zouden eventuele decentrale afspraken fiscaal kunnen worden ondersteund.
Balans in zeggenschap en lastenverdeling
Wat de SER betreft is meer balans in zeggenschap – vanuit werkgeversperspectief – over de opname van verlof gewenst. Werknemers en werkgevers moeten bij het opnemen van ouderschapsverlof van belang dat werkgevers en werknemers zo vroeg mogelijk (liefst voor de geboorte) overleggen over de hoeveelheid, timing en spreiding van dagen. De SER wil daarom in de wettelijke regeling van het ouderschapsverlof een vereiste van goed overleg invoeren over de manier van opnemen ervan op basis van wederzijdse wensen en behoeften.
Ook wil de SER dat de financiering evenwichtiger is, bijvoorbeeld door een grotere en meer herkenbare bijdrage van de overheid daaraan, bijvoorbeeld aan het geboorteverlof. Nu dragen werkgevers in aanzienlijke mate en deels ook werknemers zelf de lasten van betaald (aanvullend) geboorte- en ouderschapsverlof, terwijl de bijdrage vanuit de overheid beperkt is, en dat staat niet in verhouding tot de grote maatschappelijke baten die deze verlofvormen hebben.
- Zelf het SER-advies ; Balans in maatschappelijk verlof’ lezen? Klik hier
- Juridische ondersteuning nodig bij de uitvoering van verlofregelingen? Neem contact op
- Als OR aan de slag met de verlofregelingen in de onderneming? Neem contact op