FNV moet worden toegelaten bij onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden
In aanloop naar een uitspraak door de Hoge Raad op 31 mei van dit jaar heeft de Advocaat-Generaal (A-G) zijn onafhankelijk advies over de casus beschreven. Het draait om de eis van de FNV om toegelaten te worden tot de onderhandelingen bij TUI over de arbeidsvoorwaarden. Op dit moment is het de OR die daarover met de directie onderhandelt.
Wat eraan voorafging
TUI heeft – op basis van artikel 32 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) – aan de ondernemingsraad van TUI Nederland Holding N.V. instemmingsrecht toegekend voor het vaststellen van de primaire arbeidsvoorwaarden. TUI overlegt daarom uitsluitend met (een onderdeelcommissie van) de ondernemingsraad over de primaire arbeidsvoorwaarden voor het cabinepersoneel van TUI. Bij instemming van de OR wordt vervolgens de arbeidsvoorwaardenregeling (avr) aangepast. Deze avr is opgenomen in de Personeelsgids van TUI, die met een beroep op een incorporatiebeding, in de individuele arbeidsovereenkomsten wordt toegepast voor alle TUI-medewerkers. In deze Personeelsgids zijn voor het cabinepersoneel een eigen werk- en rusttijdenregeling, een eigen beoordelingssysteem, eigen salarisschalen en een eigen vakantieregeling opgenomen. In artikel 6.4 van de Personeelsgids staat vermeld dat voor de loonontwikkeling de cao Reisbranche wordt gevolgd. FNV heeft TUI herhaaldelijk – maar telkens tevergeefs – verzocht om met haar in onderhandeling te treden over de (primaire) arbeidsvoorwaarden voor het cabinepersoneel.
De kantonrechter heeft het verzoek van de vakbond afgewezen, het gerechtshof wijst de vorderingen van de FNV juist toe. In cassatie wordt vooral een uitspraak gevraagd of een vakbond overleg over primaire arbeidsvoorwaarden kan afdwingen. Oók in het geval er geen ‘cao-overleg’ plaatsvindt maar arbeidsvoorwaardenregelingoverleg met de OR.
Onafhankelijk advies advocaat-generaal
Volgens de Advocaat-Generaal draait het om een tweetal vraagstukken. Ten eerste: is de FNV wel een representatieve vakbond die daardoor recht op toegang tot collectieve onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden zou hebben, en ten tweede of in het geval van TUI, waarin het de OR is die onderhandelt het niet toelaten van de FNV bij dat overleg onrechtmatig is. Er worden ook argumenten betrokken die te maken hebben met de internationale ILO-verdragen, waarin is vastgelegd dat er geen ondermijning van vakbonden mag plaatsvinden.
De werkgever heeft – in beginsel – het recht om op grond van een ondernemingsovereenkomst (artikel 32 van de WOR) met de OR over primaire arbeidsvoorwaarden te onderhandelen.
TUI wil wel overleggen met de vakbond, maar wil niet met de FNV onderhandelen en houdt daarom vast aan het avr-overleg met de OR. Het personeel is echter in ruime mate ontevreden met deze onderhandelingen en wil dat de FNV betrokken wordt bij de onderhandelingen. Door de bond niet toe te laten is er sprake van ondermijning van de positie van de vakbond. Volgens de A-G handelt TUI in strijd met het ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer door te weigeren om met FNV te onderhandelen over een cao voor het cabinepersoneel. Een rechtvaardigingsgrond in de vorm van een zwaarwegend belang ontbreekt.
Commentaar
Vanuit de WOR is er geen recht op instemming van de OR op besluiten over de primaire arbeidsvoorwaarden, maar de OR kan door een ondernemingsovereenkomst (artikel 32 van de WOR) wel in die positie worden gebracht. In dit geval wil de FNV toegang tot die onderhandelingen, en omdat de bond als voldoende representatief wordt gezien zijn ze daartoe – wat de A-G betreft – gerechtigd. Daarnaast is er in dit geval ook onwil om juist met de FNV te onderhandelen.
- Zelf het advies van de advocaat-generaal lezen? Klik hier
- Juridische ondersteuning nodig bij de arbeidsvoorwaarden? Neem contact op
- Als ondernemingsraad aan de slag met de arbeidsvoorwaarden in de onderneming? Neem contact op