Nieuwe arbo-wetgeving in de maak

6 december 2023

De arbowetgeving is altijd in beweging. Niet alleen de Nederlandse regels veranderen, maar ook de Europese regels zorgen voor veranderingen in de Nederlandse arbowetgeving. Een overzicht van wat er gaat of kan veranderen.

Omgevingswet

De Omgevingswet zou eigenlijk per 1 januari 2023 ingaan, maar gaat nu op 1-1-2024 in. Komend jaar worden alsnog allerlei wetten en regels op het gebied van ruimtelijke ordening en leefomgeving gebundeld en vereenvoudigd. De Omgevingswet bundelt een lappendekken aan wetten en voorschriften in één wet. Het opstellen van lokale milieuregels en omgevingsplannen ligt voortaan bij de lokale overheid en vaak is dat de gemeente.
Daarnaast wordt het oude begrip ‘inrichting’ vervangen door het nieuwe ‘milieubelastende activiteit’ (MBA). Ook tijdelijke, locatiegebonden activiteiten kunnen onder deze milieubelastende activiteiten vallen. Voor sommige bedrijven kunnen er zaken veranderen, maar dat kan straks per gemeente verschillend zijn.
Bedrijven hoeven pas op 1 januari 2030 aan de nieuwe omgevingswet te voldoen, maar kunnen er na 1-1-2024 mee aan de slag.
De ondernemingsraad kan ook met deze wet te maken krijgen als er plannen voor ver- en ombouw worden gemaakt van de locatie waarin milieubelastende activiteiten worden uitgevoerd.

Duurzaamheidsrapportages (CSRD)

De Europese Unie heeft een nieuwe richtlijn aangenomen die bedrijven verplicht om jaarlijks te rapporteren over hun acties op het gebied van duurzaamheid. Deze Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zorgt ervoor dat steeds meer bedrijven verplicht zijn om uitgebreid te rapporteren over de gevolgen van hun activiteiten voor mens en milieu, zoals hun CO2-uitstoot of de gevolgen voor de  biodiversiteit en mensenrechtenschendingen in de keten van hun activiteiten.
De CSRD bevat gedetailleerde voorschriften over de inhoud en vorm van de voorgeschreven rapportage. Bedrijven moeten zich daar grondig op voorbereiden. De verplichting wordt gefaseerd ingevoerd:

  • Grote beursgenoteerde ondernemingen moet over het jaar 2024 rapporteren;
  • Grote ondernemingen (meer dan 250 medewerkers en/of omzet groter dan €40 miljoen en/of balanstotaal groter dan €20 miljoen – minstens twee van deze kenmerken): rapporteren over het jaar 2025;
  • Beursgenoteerde MKB-bedrijven: rapporteren over het jaar 2026;
  • Overige MKB-bedrijven: er wordt nog onderzocht of er een lichte variant voor rapportage wordt uitgewerkt. Het kan zijn dat een klein bedrijf toch eerder met de richtlijn te maken krijgt, omdat een groot bedrijf op grond van de eigen CSDR-verplichtingen eisen aan andere bedrijven (leveranciers, klanten) in de keten stelt.

Nederland kan boetes vaststellen voor bedrijven die de CSRD niet naleven, die kunnen boven de €100.000 uitkomen.
Voor de OR is het van belang om tijdig met de bestuurder te overleggen over de manier waarop gerapporteerd gaat worden en in een inschatting te maken van de acties die nodig zijn om aan deze verplichtingen te kunnen voldoen. T.z.t. heeft de OR natuurlijk recht om ook deze rapportages te ontvangen.

Einde aan het wegwerpplastic

In bedrijven, kantoren en instellingen mogen vanaf 1 januari 2024 geen wegwerpbekers, maaltijdbakjes en verpakkingen waar plastic in zit meer worden gebruikt. Herbruikbare borden, bekers en bestek zijn dan het alternatief, zodat milieuvervuiling en plastic soep wordt voorkomen.
Bedrijven zullen maatregelen moeten treffen om ervoor te zorgen dat het plastic wordt uitgebannen, zoals opbergmogelijkheden voor koffiemokken, afwasmogelijkheden en dergelijke.

Thuiswerkwet sneuvelt in Eerste Kamer

Het zag er eerst niet naar uit, maar desondanks is het wetsvoorstel ‘Wet werken waar je wilt’ door de Eerste Kamer verworpen. Het belangrijkste argument voor deze keuze was dat het voorstel niet van meerwaarde zou zijn. Door het sneuvelen van het voorstel blijft alles aan regels voor het thuiswerken bij het oude.

Dubbel melden arbeidsongevallen

Er is een wetsvoorstel in de maak dat wil dat er een uitbreiding komt van de plicht om ernstige en dodelijke arbeidsongevallen te melden aan de Nederlandse Arbeidsinspectie. De inlener moest deze arbeidsongevallen volgens de Arbowet al melden aan de Nederlandse Arbeidsinspectie NEA.Na invoering van de wet moet óók de inlener gaan melden aan het uitzendbureau en aan andere uitzendbureaus die een uitzendkracht hebben werken op de plaats van het ongeval. Het uitzendbureau moet vervolgens het ongeval dan óók melden aan de NEA. In de praktijk zal dit betekenen dat hetzelfde ernstig arbeidsongeval twee keer wordt gemeld aan de Arbeidsinspectie (dubbele melding): een keer door de inlener en een keer door het uitzendbureau.
Er moet gemeld worden als:

  • het slachtoffer ervan opgenomen wordt in het ziekenhuis;
  • als er sprake is van blijvend letsel;
  • als het slachtoffer als gevolg van het ongeval is overleden.

Invoering mogelijk in 2024 of 2025.