EU-richtlijn gelijke beloning gaat gelden vanaf 100 werknemers

Het Europees Parlement wil de EU-richtlijn voor gelijke beloning ook laten gelden voor organisaties met 100 tot 250 werknemers. Als dat er door komt dan moeten ineens heel veel meer organisaties aan deze richtlijn moeten voldoen. Onderhandelaars van de EU-landen en het Europees parlement hebben daarover een voorlopig akkoord gesloten. Beiden moeten het voorlopige akkoord nog formeel goedkeuren, maar dat is meestal een formaliteit. De invoering in de onderneming van de richtlijn is een taak voor HR, maar de OR heeft daar ook een rol in.

Wat gaat er veranderen?

Werkgevers moeten na invoering van de EU-richtlijn in gepubliceerde vacatures of direct bij aanvang van het sollicitatiegesprek informatie geven over het aanvangssalaris of de aanvangsschaal van de beloning. Daardoor mogen werkgevers aan sollicitanten niet meer vragen hoeveel zij verdienden bij hun vorige baan. Zo’n vraag is gemakkelijk om de onderhandelingen over de beloning te starten, maar levert een groot risico op voor ongelijke beloning van mensen die het zelfde werk doen.

Informatieplicht

Werkgevers moeten – als de werknemer daar om vraagt – informatie verstrekken over de individuele beloning ten opzichte van de gemiddelde beloning en een uitsplitsing geven van de beloning naar geslacht van medewerkers in vergelijkbare functies of met gelijkwaardig werk. Er wordt dus flinke transparantie verwacht van de werkgever waardoor aangetoond wordt dat er in de onderneming gelijk wordt beloond. Na goedkeuring hebben de lidstaten twee jaar de tijd om de richtlijn in nationaal recht om te zetten.

Met terugwerkende kracht nog recht op loon

Als er sprake is van loondiscriminatie, dan heeft de werknemer met terugwerkende kracht recht op de aangetoonde achterstallige loonbetaling, inclusief extra looncomponenten als bonussen en extra uitkeringen. Vrouwen verdienen in de Europese Unie per uur gemiddeld 13 procent minder dan mannen. Dat kost ze over een hele carrière zomaar twee tot drie ton, schatte minister Karien van Gennip van Sociale Zaken onlangs.

Nieuwe taak HR

Door de richtlijn verandert er veel in het beloningsbeleid. De werkgever moet zijn beloningsbeleid voortaan kunnen verantwoorden. De rol van de OR wordt hierbij aanzienlijk versterkt. Voor werkgevers met 100 of meer werknemers ontstaat een informatieplicht: ze moeten jaarlijks de beloningsverschillen tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers publiceren, niet alleen voor het hele personeel, maar ook uitgesplitst naar gelijkwaardige functies. Voor veel organisaties met een op basis van de cao gebouwd beloningsbeleid zal dat niet zo’n probleem zijn, maar in ondernemingen waar een eigen arbeidsvoorwaardenpakket van toepassing is, zal de kans op ongelijkheid in de beloning groter zijn. Werkgevers moeten voortaan kunnen aantonen dat er geen sprake (meer) is van loondiscriminatie. De bewijslast komt bij hen te liggen, niet meer bij de werknemer. Nu nog moeten de werknemers aantonen dat er sprake is van ongelijke beloning. Die bewijslast wordt nu omgedraaid.

Informatieplicht

Werkgevers met 100 of meer werknemers krijgen een informatieplicht: ze moeten jaarlijks de beloningsverschillen tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers publiceren, niet alleen voor het hele personeel, maar ook uitgesplitst naar gelijkwaardige functies.
Overheden worden verplicht sancties op te leggen aan werkgevers die de wettelijke regels overtreden. Hierbij komt er een minimumniveau van op te leggen boetes.

Betrokkenheid ondernemingsraad

De ondernemingsraad heeft de wettelijke taak (artikel 28 van de WOR) om gelijke behandeling te bevorderen. Op grond daarvan is het na invoering van de richtlijn de bedoeling dat de OR wordt geïnformeerd over de rapportage. De OR kan die op de overlegagenda zetten om met de bestuurder de door de OR gewenste acties te bespreken.
Moeten er zaken in het beloningssysteem worden aangepast, dan geldt daarvoor het instemmingsrecht. Mogelijk worden in de nationale uitwerking van de richtlijn voor Nederland extra bevoegdheden voor de ondernemingsraad opgenomen om een rol van betekenis te kunnen spelen bij het realiseren van gelijke beloning in de onderneming.

  • Meer lezen over het richtlijnvoorstel om beloningsdiscriminatie tussen mannen en vrouwen aan te pakken? Klik hier
  • Als OR aan de slag met gelijke behandeling en het beloningsbeleid? Stuur een e-mail