EU-wetgeving voor genderevenwicht in top bedrijven

De Europese Raad gaat EU-wetgeving invoeren om een evenwichtigere vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de raden van commissarissen van Europese beursgenoteerde ondernemingen te bevorderen.

Women on Company Boards

De richtlijn, Women on Company Boards, moet in nationale wetgeving worden omgezet. Daarin wordt bepaald dat in 2026 ten minste 40 procent van de functies van raden van commissarissen in beursgenoteerde ondernemingen moet worden vervuld door leden van het ondervertegenwoordigde geslacht. Als lidstaten ervoor kiezen om de nieuwe regels toe te passen voor zowel rvc’s én raden van bestuur zou de doelstelling tegen 2026 33 procent van alle topfuncties bedragen. Het Europees Parlement moet nog over de voorstellen stemmen.
De richtlijn verplicht Europese bedrijven om jaarlijks te rapporteren over de gendersamenstelling van de top en de maatregelen die men neemt om de doelstelling van 33 of 40 procent te bereiken.

Nog werk te doen

Uit de Female Board Index 2021 voor Nederland blijkt er nog werk te doen, al stijgt in sommige bedrijven het aantal vrouwelijke bestuurders en commissarissen. Uit het onderzoek blijkt:

  • De percentages vrouwelijke bestuurders en commissarissen zijn beiden gestegen, respectievelijk van 12,4% naar ruim 13,6% en van 29,5% naar 33,2%
  • Na de forse stijgingen in 2019 en 2020 van het aandeel vrouwelijke bestuurders (van nog geen 6% in 2018 naar ruim 12% in 2020) vlakt dit in 2021 (met een toename van 1,2 procentpunt dit jaar) dus enigszins af.
  • Bij 16 ondernemingen is nu minimaal 33% van de RvB én minimaal 33% van de RvC vrouw.
  • Van de 89 beursondernemingen voldoen nu 61 aan het voorgestelde quotum van minimaal 33% vrouwen in de RvC. De 28 ondernemingen die niet voldoen moeten gezamenlijk 33 vrouwen in de RvC benoemen.
  • Bij de 65 ondernemingen zonder vrouwelijke bestuurder, zijn dit jaar wel 14 nieuwe (mannelijke) bestuurders benoemd.
  • DSM, NSI en ASR delen de eerste plaats in de Female Board Index, bij deze bedrijven is 50% van de bestuurders en commissarissen een vrouw.

Gevolgen voor Nederlandse bedrijven

Sinds 1 januari 2022 geldt in ons land de wet ‘Evenwichtiger maken van de verhouding van mannen en vrouwen in de raad van commissarissen en raad van bestuur’. De wet bevat een ingroeiquotum voor de ongeveer 100 beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Daarnaast is in de wet een streefcijferregeling en transparantieverplichting voor de 5.000 ‘grote’ vennootschappen in Nederland opgenomen. Het toepassen van het ingroeiquotum zorgt ervoor dat een nieuwe benoeming moet bijdragen aan een verhouding van ten minste een derde vrouw en ten minste een derde man in de rvc. Een nieuwe benoeming in de rvc die daaraan niet bijdraagt is nietig.

Uitzondering voor NL?

Vanwege de bovengenoemde Nederlandse wet wijst de Nederlandse regering op de uitzonderingsclausule van de richtlijn ‘Women on Company Boards’. Deze clausule houdt in dat lidstaten het invoeren van de richtlijn kunnen aanhouden als zij maatregelen hebben genomen die even effectief zijn als de maatregelen uit de richtlijn, of er is zoveel vooruitgang geboekt waardoor de in de richtlijn geformuleerde doelen bijna zijn bereikt. De uitzondering in de richtlijn geeft lidstaten de ruimte om vergelijkbare wetgeving te behouden die het doel – de man-vrouwverhouding in de top van bedrijven evenwichtiger maken – nastreeft.
Na publicatie van de EU-richtlijn is er een invoeringstermijn van twee jaar. Binnen die termijn moet Nederland aangeven of men zich beroept op de uitzonderingsbepaling uit de wet.


  • Zelf de Female Board Index 2021 voor NL lezen? Klik hier
  • Als OR aan de slag met de voordracht voor bestuurder of toezichthouders? Stuur een e-mail