Monitor Arbeidsongevallen 2021
Jaarlijks publiceert de Arbeidsinspectie de in de Monitor Arbeidsongevallen de rapportage over de veelvoorkomende ongevalstypen. ‘Vallen’ en ‘in contact komen met een arbeidsmiddel’ zoals machines zijn de meest voorkomende ongevallen.
Ongevallen met dodelijke afloop
In het afgelopen jaar ontving de Arbeidsinspectie 3.482 meldingen van arbeidsongevallen en werd in 1.957 gevallen onderzoek naar toedracht en oorzaak gedaan. De meeste ongevallen gebeuren nog steeds in de sectoren afvalbeheer, bouw, industrie en de sector landbouw, bosbouw en visserij. In die laatste categorie is het aantal ongevallen gestegen. In 2021 zijn er 62 mensen door hun werk omgekomen. Slachtoffers zijn vaak man en vallen vaak in de jongste (jonger dan 24) en de oudere leeftijdsgroepen (45 en ouder).
Uitzendkrachten vaker slachtoffer
Maar liefst 17 procent van de slachtoffers in 2021 is uitzendkracht. De Arbeidsinspectie weet geen sluitende verklaring te geven over dit aantal. Mogelijk is er sprake van meerdere factoren, zoals onervarenheid en onbekendheid met de risico’s van het werk waarvoor ze ingeleend zijn.
Voor de oververtegenwoordiging van uitzendkrachten bij ongevallen is geen sluitende verklaring te geven. De invloed van andere factoren, zoals werksoort, instructie, taal en arbeidsmigratie, vergt nog nader onderzoek.
Slachtoffer door iets wordt geraakt
In zo’n 20% van de ongevalsonderzoeken werd het slachtoffer door iets geraakt. Meestal worden slachtoffers geraakt door vallende objecten, veelal bij hijswerkzaamheden. Bij ongevallen met vallende objecten bij hijswerkzaamheden wordt het slachtoffer meestal geraakt door de last zelf, doordat deze niet goed bevestigd was of doordat het slachtoffer zich in de gevarenzone bevond. Dit heeft mogelijk te maken met het gebrek aan kwalificatie-eisen van de werknemer die de last aanhaakt op de kraan (de ‘rigger’). Meer opleiding en kwalificatie-eisen voor deze werknemers lijkt noodzakelijk. De Arbeidsinspectie stelt ook vast dat het Arbeidsomstandighedenbesluit t.a.v. interne transportmiddelen zoals de heftruck, niet altijd wordt nageleefd. Er zijn teveel ongevallen met rijdende werktuigen en voertuigen. Ongevallen met een vallende last bij hijswerkzaamheden vinden vaak plaats met vorkheftrucks, palettenhefwagens en bovenloopkranen. Het overlijdensrisico is hier relatief hoog (7% ten opzichte van 2% gemiddeld over alle ongevalstypen). Dat komt omdat de slachtoffers bij de hijswerkzaamheden vaak door een zwaarder object dat uit de takel valt worden geraakt.
Ongevallen met rijdend materieel
In 2021 kwamen ongevallen met een voertuig 147 keer voor. Het betreft ongeveer 9% van het totaal aantal onderzochte ongevallen en vormen daarmee een groot risico. In de sectoren transport en logistiek, handel en industrie komen deze ongevallen met voertuigen het vaakst voor. Maar liefst in twee derde van de gevallen zijn het ongevallen met de heftruck, hefwagen, stapelaar, orderpicker, reachtruck of containerheftruck.
Dit type ongeval wordt vaak veroorzaakt doordat de bestuurder het slachtoffer niet of niet op tijd zag. In het onderzoek door de inspecteurs wordt soms vastgesteld dat de bestuurder onvoldoende was opgeleid voor het besturen van het voertuig of dat er geen markeringen, signaleringen of barrières op de route waren aangebracht. Een kwart van de slachtoffers houdt waarschijnlijk blijvend letsel over aan het ongeval, onder andere in de vorm van: amputatie, botbreuken en inwendig letsel. Bij dit ongevalstype komt 7 procent van de slachtoffers te overlijden.
De OR en arbeidsongevallen
Uit de RI&E moet duidelijk worden welke risico’s werknemers op de werkvloer lopen, en in het plan van aanpak (PvA) moet – grootste risico’s eerst – het risico worden aangepakt. Op zowel RI&E en PvA heeft de OR instemmingsrecht. Spreek met uw bestuurder af dat de raad standaard meldingen ontvangt van ongevallen en bijna-ongevallen. Daarbij horen ook de meldingen die op grond van de Arbowet bij de Arbeidsinspectie gedaan moeten worden. Zo’n melding is verplicht bij een dodelijk ongeval of van een ernstig arbeidsongeval met als gevolg een ziekenhuisopname en/of blijvend letsel.
Het is gebruikelijk dat de inspecteur bij zijn inspectie vraagt of er een OR-lid is die hem bij zijn inspectie kan vergezellen. De OR heeft dit vergezelrecht op grond van Artikel 12, lid 3 b van de Arbowet. Daarnaast heeft de OR recht op de rapporten van de inspecteur en is er de mogelijkheid om onder vier ogen met de inspectie te spreken.
Het arbobeleid van de onderneming zal gericht moeten zijn op het – zoveel als mogelijk – voorkomen van ongevallen. De taak van de preventiemedewerker daarbij is van belang, evenals de naleving van de Arbocatalogus voor de branche.
- Zelf de Monitor Arbeidsongevallen 2021 lezen? Klik hier
- Als OR aan de slag met het arbobeleid in de onderneming? Stuur een e-mail