Collega worden voor Oekraïense vluchtelingen
Nu in Nederland Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen kunnen werkgevers overwegen of ze werk willen bieden aan deze mensen. Op die manier kan zo’n vluchteling op korte termijn je collega worden op het werk. Wat is er over het bieden van werk afgesproken? En wat heeft de OR daarmee van doen?
Vrij werken
Oekraïense vluchtelingen mogen vanaf 1 april 2022 in Nederland vrij werken. Met deze maatregel geeft de regering invulling aan de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Hierin staan maatregelen die de lidstaten van de Europese Unie (EU) moeten nemen om de vluchtelingen uit Oekraïne de bescherming en mogelijkheden te bieden die zij nú nodig hebben.
Wat houden de maatregelen in?
De Tijdelijke Richtlijn bepaalt onder meer dat personen die tijdelijke bescherming genieten in staat moeten worden gesteld om:
- In loondienst of als zelfstandige te werken;
- Toegang te krijgen tot volwassenenonderwijs, beroepsopleiding en werkervaring;
- Fatsoenlijk onderkomen te krijgen of middelen om huisvesting te vinden;
- Sociale bijstand, financiële ondersteuning en medische zorg te krijgen in geval van onvoldoende eigen middelen;
- Jongeren jonger dan 18 jaar moeten toegang krijgen tot ten minste openbaar onderwijs.
- Lidstaten moeten ervoor zorgen dat tijdelijk beschermden deze rechten effectief kunnen uitoefenen.
- Aan het in loondienst of als zelfstandige laten werken van Oekraïense vluchtelingen mogen de lidstaten hun eigen invulling geven.
Voor wie gelden de maatregelen?
De maatregelen gelden voor de volgende groepen:
- Mensen met de Oekraïense nationaliteit die vanaf 24 februari 2022 zijn ontheemd;
- Mensen met een nationaliteit van een ander land dan een lidstaat van de EU of mensen zonder nationaliteit, die legaal in Oekraïne verbleven en die vanaf 24 februari 2022 zijn ontheemd, komen onder voorwaarden in aanmerking voor bescherming;
- Onder voorwaarden: familieleden van de twee voorgaande categorieën mensen. Het gaat hierbij om familieleden die ten tijde van de massale toestroom van mensen uit Oekraïne deel uitmaakten van het gezin, ongeacht of zij veilig naar hun land van herkomst kunnen terugkeren. Lidstaten bepalen op grond van de Richtlijn wie onder deze categorie mensen vallen. Daarbij gaat het met name om partners, minderjarige ongehuwde (stief)kinderen en andere afhankelijke familieleden.
Iedereen die onder bovenstaande categorieën personen valt en voldoet aan de voorwaarden van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming, behoort de status van tijdelijk beschermde te krijgen. De lidstaten moeten ervoor zorgen dat tijdelijk beschermden de benodigde verblijfsdocumenten krijgen voor de volledige duur van hun verblijf.
Nederland heeft voor wat de toegang tot de arbeidsmarkt betreft besloten dat Oekraïense vluchtelingen vrij mogen werken in Nederland. Een tewerkstellingsvergunning is niet nodig. Wel moet een werkgever melden dat hij een vluchteling uit Oekraïne in dienst neemt. De bedoeling is deze maatregel per 1 april 2022 in te voeren.
Vooralsnog periode van één jaar
Mensen die onder de Richtlijn vallen, kunnen voor een periode van één jaar tijdelijke bescherming krijgen. Deze periode kan tweemaal verlengd worden met zes maanden. De Commissie kan op elk moment, na monitoring van de situatie, aan de Europese Raad voorstellen om de tijdelijke bescherming van de hierboven genoemde personen te beëindigen of de periode met nog één jaar verlengen.
Samengevat: de werkgever kan zonder bezwaar vluchtelingen uit Oekraïne in dienst nemen, maar als de Europese Raad anders besluit kan de tijdelijke regeling worden gewijzigd.
Wat kan de OR?
Een werkgever kan vanuit maatschappelijke betrokkenheid besluiten om werk te bieden aan de vluchtelingen uit Oekraïne. De ondernemingsraad zou daar in de overlegvergadering ook om kunnen vragen. Als maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) een belangrijk uitgangspunt van de onderneming vormt, dan is het werk bieden aan vluchtelingen een mooie bijdrage.
In het overleg met de bestuurder kunnen aspecten als: het inwerken, de arbeidsveiligheid (door taalproblemen), geschikte functies en opvang en begeleiding door Nederlandse collega’s besproken worden.
- Meer lezen over de plannen van het kabinet voor de opvang van vluchtelingen? Klik hier
- Als OR aan de slag met het werk bieden aan Oekraïense vluchtelingen? Stuur een e-mail