Handboek Leren van Ongevallen

Met behulp van de registratie van ernstige arbeidsongevallen kunnen werkgevers leren hoe ze deze in de toekomst kunnen voorkomen. Het RIVM verzamelt deze gegevens in de Monitor Leren van Ongevallen. Dat levert leerzaam materiaal op voor iedereen die zich met veiligheid bezighoudt. Dus ook de OR-leden met het arbobeleid in de portefeuille.

Arbeidsongevallen registreren

Vanaf 2003 arbeidsongevallen geregistreerd en geanalyseerd. Sinds 2020 gebruikt het RIVM daarvoor de Monitor Leren van Ongevallen. Met behulp van deze vragenlijst kunnen inspecteurs van de Arbeidsinspectie de ongevallen registreren, maar ook onderzoeken welke factoren de oorzaak van het ongeval zijn.

De werkgever is verplicht een arbeidsongeval direct bij de Arbeidsinspectie te melden als er sprake is van:

  • dodelijke afloop
  • ziekenhuisopname
  • blijvend letsel (ook als dat pas later duidelijk wordt).

Niet alleen ongevallen van de eigen werknemers moeten gemeld worden, maar ook de ongevallen met uitzendkrachten en zzp’ers.

Leren van fouten

De Monitor Leren van Ongevallen is in samenwerking ontwikkeld door het RIVM, de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) en het ministerie van SZW. De resultaten van de Monitor geven inzicht in de oorzaken van ernstige arbeidsongevallen. Met die informatie kunnen zowel overheid als werkgevers maatregelen nemen voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de voorkomen van ongevallen op het werk. Het RIVM heeft de gids Datahandboek Monitor Leren van Ongevallen gepubliceerd gericht op de gebruikers van die gegevens uit de Monitor, zoals technici en onderzoekers. Die gids beschrijft de inhoud van de Monitor, de soorten ongevallen, een aantal specifieke variabelen, de achtergrond daarvan en welke antwoorden mogelijk zijn bij bepaalde vragen in de vragenlijst. De gids geeft inzicht op welke manier er onderzoek gedaan wordt naar de ongevallen en bijna-ongevallen (niet verplicht om te registreren, maar bij uitstek geschikt om ervan te leren) en hoe dat geregistreerd moet worden.

In 2020 zijn gegevens verzameld over 1.602 ernstige arbeidsongevallen. In de komende jaren worden steeds meer gegevens verzameld. De geleerde lessen kunnen worden gedeeld met het publiek, bijvoorbeeld via de website www.lerenvoorveiligheid.nl.

Wat kan de OR hiermee?

De Monitor is echt bedoeld voor de professionals op arbogebied en zal voor menig OR-lid te ingewikkeld zijn. Maar… als er zich ongevallen voordoen, dan gebruikt de Inspecteur van de Arbeidsinspectie de vragenlijst om het ongeval te registeren. De OR heeft het recht om de Inspecteur te vergezellen bij de inspectie van het ongeval, maar heeft ook recht op het rapport dat er over wordt opgesteld. En dan is het handig om te weten hoe geanalyseerd en geregistreerd wordt. Daarnaast kan de OR in het overleg met de bestuurder aandringen op het nemen van de nodige maatregelen om herhaling te voorkomen. Leren van ongevallen dus!


  • Zelf de Monitor Leren van Ongevallen downloaden? Klik hier
  • Als OR aan de slag met het arbobeleid? Stuur een e-mail