Van belang voor de OR: wetswijzigingen in 2022

Per 1-1-2022 en later in het jaar is en worden wetswijzigingen van kracht die voor elke ondernemingsraad van belang zijn. Daarbij wordt ook de WOR gewijzigd.

Wijziging in de WOR

De wijziging in de WOR is als onderdeel van de Verzamelwet SZW 2022 door Tweede en Eerste Kamer goedgekeurd en is op 1-1-2022 ingegaan. Door de wijziging krijgen uitzendmedewerkers die in de onderneming werkzaam zijn eerder medezeggenschapsrechten.

Tot 1-1-2022 bouwden uitzendkrachten medezeggenschapsrechten op vanaf het moment dat ze 24 maanden in de onderneming werkzaam zijn. Deze periode is nu verkort tot 15 maanden. Dat betekent dat een uitzendkracht na vijftien maanden als ‘een in de onderneming werkzaam persoon’ moet worden gezien en drie maanden daarna zowel actief (stemmen) als passief (kandidaat stellen) kiesrecht heeft. Na 15+3=18 maanden hebben de uitzendkrachten ook de mogelijkheid om in de OR van het inlenend bedrijf gekozen te worden. Daarnaast hebben ze en houden ze hun medezeggenschapsrechten bij het uitzendbureau. Het kan in de praktijk voorkomen dat uitzendkrachten OR-lid zijn in twee ondernemingen.

De uitzendkracht moet (op grond van artikel 690, titel 7.10 van het Burgerlijk Wetboek) formeel in gewerkt hebben in het kader van de werkzaamheden van de onderneming. Zo zal een uitzendkracht aan de lopende band wel in die categorie medewerkers vallen, maar een schoonmaker van de sanitaire voorzieningen niet. Het onderscheid is arbitrair, want schone douches en toiletten dragen natuurlijk ook bij aan de werkzaamheden die in de onderneming verricht moeten worden, speciaal als hygiëne een rol speelt in de productie.

Vaste OR-commissies

Ook de regels voor de samenstelling van vaste OR-commissies worden versoepeld. Nu moeten die commissies voor de meerderheid uit OR-leden bestaan, maar die bepaling wordt losgelaten. Door deze wijziging kunnen straks meer deskundige werknemers die niet in de OR zitten wel in de commissie plaatsnemen en zo de ondernemingsraad ondersteunen in zijn taken. Er is echter wel een ‘mits’: een commissie met een minderheid aan OR-leden heeft geen advies- en instemmingsrecht, dat blijft in die gevallen voorbehouden aan de OR zelf. Bestaat de commissie voor meer dan de helft uit OR-leden, dan kan de OR de advies- en instemmingsbevoegdheden nog wel aan de commissie overdragen.

Check je OR-reglement en instellingsbesluiten

Nu de bepalingen van kracht zijn is het zaak om het OR-reglement te herzien op de bepalingen voor de actieve en passieve kiesrechten van uitzendkrachten. Evenzo kan beoordeeld worden of de instellingsbesluiten voor de vaste OR-commissies nog aan de wet- en regelgeving voldoen.

Belangrijke wijzigingen in de overige wet- en regelgeving voor de OR

Belangrijke wijzigingen in de wet- en regelgeving die sinds 1 januari 2022 van kracht zijn en relevant zijn voor de OR, zijn onder andere:

  • Het volgende coronasteunpakket ‘NOW 6’ is ingegaan;
  • Werkgevers kunnen maximaal € 2 per thuiswerkdag onbelast vergoeden via een gerichte vrijstelling voor een thuiswerkkostenvergoeding;
  • De tijdelijke regel voor de onbelaste vaste reiskostenvergoeding bij (volledig) thuiswerken wordt stopgezet. De werkgever moet de 128-dagenregeling voor een onbelaste vaste reiskostenvergoeding pro rata toepassen als werknemers structureel (deels) thuiswerken;
  • De wet ‘een evenwichtiger verhouding tussen vrouwen en mannen in het bestuur en raad van commissarissen’ regelt dat de samenstelling van de RvC’s van beursgenoteerde bedrijven evenwichtig moet zijn. Hier geldt het zogeheten ingroeiquotum: beursgenoteerde bedrijven moeten bij nieuwe benoemingen in hun RvC zorgen dat deze ten minste voor een derde uit mannen en ten minste een derde uit vrouwen bestaat. Een benoeming die daar niet aan bijdraagt, wordt nietig verklaard. De vacature blijft dan openstaan;
  • Uitzendkrachten krijgen sneller recht op een vast contract en pensioenopbouw.
  • Het STAP-budget vervangt de fiscale aftrekmogelijkheid voor scholingsuitgaven t.b.v. het personeel;
  • Rookruimtes zijn niet langer toegestaan in bedrijfspanden. Buiten mag er – onder voorwaarden – nog wel gerookt worden. De rookruimte moet los staan van het gebouw, medewerkers en bezoekers moeten zonder rookoverlast het gebouw in of uit kunnen, en het gebouw mag geen andere functie hebben, zodat niet-rokers er niet hoeven te komen.
  • De maximale transitievergoeding stijgt van € 84.000 naar € 86.000.
  • De AOW-leeftijd gaat naar 66 jaar en zeven maanden, de pensioenrichtleeftijd blijft 68 jaar.
  • Pensioenverlagingen zijn minder snel aan de orde door tijdelijk afwijkende regels.
  • In 2022 is de vrije ruimte van de werkkostenregeling (WKR) 1,7% over de eerste € 400.000 van de fiscale loonsom en 1,18% over het deel van de loonsom boven de € 400.000.
  • Per 1 januari heeft de Arbeidsinspectie haar oorspronkelijke naam weer terug. Ditmaal met de toevoeging ‘Nederlandse’ ervoor. Vele jaren droeg ze de onhandige naam ‘Inspectie SZW’. In het Jaarplan 2022 van de inspectiedienst is te zien welke sectoren en arborisico’s het komend jaar bij inspecties extra aandacht zullen krijgen. Er is een nieuwe website gemaakt voor de Arbeidsinspectie: https://www.nlarbeidsinspectie.nl/.

Later dit jaar volgen meer wijzigingen

  • Er liggen enkele wetswijzigingen op stapel die mogelijk later dit jaar in werking zullen treden. Zo zijn er plannen voor een verplichte coronapas op het werk, maar deze zijn nog niet definitief;
  • Ook is het wetsvoorstel dat klokkenluiders beter beschermt dichterbij, maar nog niet aangenomen.
  • Alle werknemers krijgen vanaf 2 augustus 2022 recht op 9 weken (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof.