Waar gaan de Banenafspraak, Participatiewet, quotumregeling over?
Elke ondernemingsraad heeft de wettelijke taak (uit artikel 28 van de WOR) om de arbeidsdeelname van arbeidsbeperkten en minderheden te bevorderen. Tegenwoordig krijgt dat de verzamelnaam ‘inclusief personeelsbeleid’. De wetgever heeft bepaald dat ook de werkgevers zich moeten inspannen om deze doelgroepen aan werk te helpen door de banenafspraak, Participatiewet en quotumregeling. Maar wat zijn de afspraken ook al weer?
Banenafspraak
Werkgevers en overheid hebben in de vorm van een Banenafspraak gezamenlijk besloten om in 2026 in het totaal voor 125.000 banen te zorgen voor mensen met een arbeidsbeperking. Die beperking kan worden veroorzaakt door fysieke, psychische of sociale beperkingen. Oorspronkelijk zou de overheid zich garant stellen voor 25.000 banen en de werkgevers voor 100.000 banen.
Er is een stappenplan gemaakt die tot die 125.000 banen moet leiden. Met een natte vinger berekend moet elke werkgever op 25 fte ten minste één doelgroepmedewerker aan een baan helpen.
Het doelgroepenregister van het UWV vormt de groep werknemers die voor participatiebanen in aanmerking komen. Het zijn mensen die niet zelfstandig in staat zijn om het minimumloon te verdienen. Het zijn mensen met een Wsw-indicatie, Wajongers met arbeidsvermogen of mensen met een WIW- of ID-baan.
Werkgevers die ze in dienst nemen kunnen loonsuppletie aanvragen voor dat deel van het salaris dat door de werknemer door zijn beperking niet verdiend kan worden.
Banen geschikt maken
Het loont de moeite om taken en banen geschikt te maken voor medewerkers met een arbeidsbeperking, Bijvoorbeeld door het aanpassen van takenpakketten (jobcarving). Knip ingewikkelde taken op in overzichtelijke werkzaamheden die vervolgens door de mensen met een arbeidsbeperking gedaan kunnen worden. Denk daarbij vooral in mogelijkheden en laat niet de belemmeringen die er mogelijk óók zijn de overhand krijgen in de afwegingen. Denk ook aan de begeleiding van medewerkers, want die is vaak nodig.
Voor tal van projecten speel social return een rol in de aanbesteding. Vaak wil de overheid dat daarvan sprake is bij de gunning van een project. Ook op die manier kan er noodzaak ontstaan om inclusief personeelsbeleid in te voeren.
Werkgevers kunnen zowel financiële tegemoetkomingen als begeleiding in natura krijgen als ze werk bieden voor deze groep medewerkers. Er zijn inmiddels de nodige ervaringen opgedaan die ook online gedeeld worden.
Quotumheffing en inclusiviteitsopslag
Bij de invoering van de Participatiewet en Banenafspraak is ook de Quotumwet ingevoerd. Die voorziet in een boete voor werkgevers die hun aandeel in het bieden van werk aan de arbeidsbeperkten niet nakomen. Inmiddels is een voorstel gedaan om de quotumheffing te vervangen door een inclusiviteitsopslag die door elke werkgever betaald moet worden. Maar werkgevers die banen bieden aan arbeidsbeperkten uit het doelgroepenregister van het UWV krijgen een bonus en ‘verdienen’ op die manier hun inclusiviteitsopslag terug.
Als werkgevers nog meer banen bieden kunnen ze er zelfs aan verdienen. Voorlopig is de quotumheffing tot 1-1-2022 opgeschort.
Rol van de ondernemingsraad
De OR heeft een wettelijke taak om de arbeidsdeelname van arbeidsbeperkten en minderheden te bevorderen. Dat kan bijvoorbeeld door het op de overlegagenda te zetten en het er pas af te halen als de bestuurder daadwerkelijk werk heeft gemaakt van inclusief personeelsbeleid voor deze groep medewerkers.