Wetsvoorstel ‘Wet eerlijk delen’ ingediend
Op 11 december 2020 is het wetsvoorstel ‘Wet eerlijk delen’ door SP-kamerlid Mahir Alkaya ingediend bij de Tweede Kamer. Hij wil met dit wetsvoorstel de mogelijkheid creëren om werknemers mee te laten delen in de winst van de onderneming en meer invloed te geven op de koers van de onderneming. Dat geldt dan allemaal wel voor ondernemingen met meer dan 100 werknemers. Daarnaast heeft hij ook het wetsvoorstel ‘Wet eerlijke beslissen’ in voorbereiding.
Doel
Het doel van het wetsvoorstel ‘Wet eerlijk delen’ is om werknemers mee te laten delen in de winst en hun stem binnen vennootschappen te vergroten. Aan de ondernemingsraad van vennootschappen waarin ten minste 100 personen werken, wordt de mogelijkheid gegeven de ondernemer te verzoeken een Stichting administratiekantoor (STAK) op te richten. Zo’n STAK is te zien als een tussen(rechts)persoon tussen personeel en organisatie. Door de oprichting van de STAK, die een aandelenbelang beheert dat geleidelijk opbouwt tot ten minste 10 procent van het totaal aan uitstaande aandelen, kunnen werknemers, via de STAK, voortaan invloed uitoefenen binnen de algemene vergadering van aandeelhouders. Ook geven de via de STAK uitgegeven certificaten van aandelen werknemers recht op een deel van de winst.
Aandeelhoudersvergadering
Ondernemingsraden hebben nu formeel geen rol in aandeelhoudersvergaderingen en hebben geen spreekrecht. Met een STAK is dat wel het geval. Het STAK heeft spreekrecht, het vergaderrecht en de toegang tot de AVA (Algemene vergadering van Aandeelhouders).
In Nederland zijn zo’n zeven duizend bedrijven actief die minimaal 100 werknemers hebben. Zij bieden werkgelegenheid aan in totaal 4,9 miljoen mensen. Dat is ongeveer 54 procent van de beroepsbevolking. Een belangrijk deel hiervan heeft een tijdelijk of vast dienstverband bij de onderneming. Zij kunnen profiteren van het verworven stemrecht dat de werknemers als collectief via de STAK krijgen en van een winstuitkering die op termijn ten minste tien procent van het uit te keren dividend bedraagt.
STAK
Het wetsvoorstel regelt dat het bestuur van de STAK bestaat uit vijf leden van de ondernemingsraad, die de ondernemingsraad uit zijn midden aanwijst. Hiermee wordt de zeggenschap van werknemers over de bedrijfsvoering versterkt. De werknemers zijn immers via de leden van de ondernemingsraad in het bestuur vertegenwoordigd van de STAK, die mede tot doel heeft het uitoefenen van de aan de aandelen verbonden rechten waaronder het stemrecht. Naast die invloed is er de mogelijkheid om middels certificaten (dat zijn feitelijk aandelen, maar dan zonder stemrecht in de aandeelhoudersvergadering) mede-eigenaar van de onderneming te worden en daardoor mee te delen in de winst.
Er zijn ook nadelen
Medewerkers die in kleinere ondernemingen dan die met 100 of meer werknemers hebben niets aan het ingediende voorstel. Dat geldt ook voor de werknemers van non-profit-instellingen.
Voor de kleine profit-bedrijven is er altijd de mogelijkheid voor de ondernemer om in overleg met de ondernemingsraad vrijwillig een STAK in te stellen en de mogelijkheid te scheppen voor werknemers om certificaathouder te worden. Door het mede-eigenaarschap van de onderneming wordt de binding tussen werkgever en werknemer versterkt en zal er minder verloop onder het personeel verwacht mogen worden. Doorgaans geldt de bepaling dat bij vertrek uit de onderneming de certificaten weer verkocht moeten worden. De ondernemingsraad kan de STAK-constructie sowieso op de overlegagenda zetten, ook als het wetsvoorstel niet op een meerderheid in de Tweede Kamer kan rekenen.
De Wet eerlijk beslissen
Het Kamerlid heeft ook het wetsvoorstel ‘Wet eerlijk beslissen’ in voorbereiding. Inmiddels is daar de internetconsultatie van afgerond. Het voorstel wil de ondernemingsraad instemmingsrecht in plaats van adviesrecht geven bij het nemen van belangrijke bestuursbesluiten. Ook hier geldt het voorstel voor 100+ bedrijven. Zo komt er instemmingsrecht voor de verhoging van de beloning voor bestuurders en commissarissen en krijgt de OR het recht om voor een aantal voorgenomen besluiten (Artikel 25, 1e lid, onderdelen b t/m f) de achterban te raadplegen en mag de OR alleen zijn instemming onthouden als de meerderheid van de achterban niet met het voorstel kan instemmen. In dit geval maakt de OR geen zelfstandige afweging, maar moet uitvoeren zoals de achterban dat besloten heeft.
Het wetsvoorstel is nog niet naar de Tweede Kamer gestuurd.
- Zelf het wetsvoorstel ‘Wet eerlijk delen’ lezen: Klik hier
- Zelf de Memorie van toelichting op het wetsvoorstel lezen: klik hier
- Als ondernemingsraad aan de slag met een STAK of certificaten voor het personeel? Stuur een e-mail