OR zegt vertrouwen op in bestuurder

De ondernemingsraad van bandenfabrikant Apollo Vredestein in Enschede heeft het vertrouwen opgezegd in de bestuurder. Dat opzeggen heeft te maken met het afwijzen van een door de OR ontwikkelt alternatief plan. De OR wil graag zoveel mogelijk het aangekondigde ontslag van 750 werknemers beperken. Maar hoe werkt dat opzeggen in de praktijk?

Opzeggen van vertrouwen staat niet in de WOR

Er ontstaat een bijzondere situatie als de OR het vertrouwen in zijn bestuurder opzegt. Het is natuurlijk bedoeld als een krachtig signaal over de mate waarin de raad met de (voorgenomen) besluiten kan leven. Maar de Wet op de ondernemingsraden (WOR) bevat geen procedure in het geval het vertrouwen tot onder het nulpunt is gedaald.

Dat opzeggen zal de OR schriftelijk en gemotiveerd doen; daarmee wordt ook dossier opgebouwd dat mogelijk van pas komt bij eventuele procedures bij Ondernemingskamer of kantonrechter.

Wetstechnisch gezien heeft het opzeggen van vertrouwen eerder een symbolische dan een juridische betekenis.

Perspectief vanuit de OR

De bestuurder gaat nu iets besluiten waar wij helemaal niet achter kunnen staan. Daarmee heb je ons vertrouwen geschaad en daarom zeggen we het op. We hebben de stille hoop dat je je voorgenomen besluit terugdraait om weer met ons on speaking terms te komen.

Perspectief vanuit de bestuurder

Vervelend dat de OR geen vertrouwen meer in mij heeft. Dat heeft niets met mij als persoon te maken, maar met het besluit dat ik toch zal moeten nemen. Het is lastig dat ze niet meer met mij willen overleggen, tegelijkertijd heb ik de handen vrij om te doen wat nodig is. Ik kan me altijd verdedigen met het feit dat het de OR is geweest die de communicatie heeft verbroken.

Er moet wel een oplossing komen voor dit probleem, maar wie is er aan zet om daar het initiatief voor te nemen? Ik ga voorlopig gewoon mijn gang.

Mediation

De OR is in dit geval de partij die een besluit zal moeten nemen om – ondanks het geringe vertrouwen – de communicatie met de bestuurder te herstellen. Het lastige is dat over die communicatie óók gecommuniceerd moet worden.

Het is te overwegen om daar onafhankelijke mediation voor te vragen, bijvoorbeeld door bemiddeling van de bedrijfscommissie aan te vragen.

Bedrijfscommissies zijn bij uitstek in staat om met de partijen naar een oplossing te zoeken waarmee beide partijen kunnen leven.  Dat is een beduidend andere insteek dan een uitspraak vragen aan kantonrechter of Ondernemingskamer. Die oordelen in hun vonnis wie van de partijen gelijk heeft, en dus ook wie er ongelijk heeft. Vaak zal zo’n uitspraak de overlegrelatie schaden.

Tips voor de OR

  • Bedenk welke effecten het opzeggen van vertrouwen op bestuurder en toezichthouders kunnen hebben;
  • Als een bestuurder de steun heeft van RvT of RvC, dan heeft de OR in de meeste gevallen het nakijken;
  • Bedenk of er andere wegen zijn die naar Rome leiden; met andere woorden: kan de OR zijn doelen óók bereiken door geen uitspraak te doen over het vertrouwen, maar een andere strategie te volgen;
  • Bedenk voordat wordt opgezegd óók de manier waarop vertrouwen en communicatie hersteld kunnen worden;
  • Zorg dat er bij het opzeggen van vertrouwen een onderscheid gemaakt wordt tussen de man en de bal. De OR heeft vooral moeite met het beleid (de bal), maar loopt risico als de kritiek zich vooral richt op de persoon van bestuurder (man). Maak het dus niet persoonlijk, maar kaart het beleid aan; 
  • Denk dus ook na over een aanvaardbare mediator en probeer in te schatten of die mediator ook voor de bestuurder aanvaardbaar kan zijn.

Bij Apollo Vredestein heeft de bestuurder nog steeds het vertrouwen van de Raad van Commissarissen, zodat er geen sprake is van ontslag o.i.d. De bestuurder heeft de OR gewoon uitgenodigd voor verder overleg en de raad is dat overleg uiteindelijk toch weer gaan voeren om op die manier de schade voor personeel en organisatie zo veel als mogelijk te beperken.


  • Meer lezen over de bedrijfscommissies van de SER? Klik hier
  • Als OR aan de slag met de samenwerking tussen raad en bestuurder? Stuur een mail