Erg graag OR-lid willen worden

5 mei 2020

Tot twee keer toe stapt een medewerker van een zorginstelling naar de rechter om het OR-lidmaatschap af te dwingen. Hij wil plaats kunnen nemen op een vacante zetel in een kiesgroep waarin hij zelf niet werkzaam is. Bij de kantonrechter kreeg hij dat niet voor elkaar, zodat hij het in hoger beroep bij het gerechtshof nog een keer probeerde.

In eerste instantie zijn het de bestuurder en de kandidaat OR-lid die naar de kantonrechter stappen om de verkiezingsuitslag van de OR aan te vechten.

De kandidaat is aan het re-integreren en was vroeger MT-lid, maar van terugkeer in het MT lijkt door ziekte geen sprake. De OR ziet procedurele bezwaren, maar de kandidaat vermoedt dat de raad hem gewoon niet als OR-lid wil hebben, en dus bezwaar maakt tegen de persoon van de kandidaat. De kandidaten voor de OR dienen aan de formele eisen uit het OR-reglement te voldoen voor het passief kiesrecht. Daarnaast zijn er twee kandidaat OR-leden die niet konden worden gekozen omdat er voor hun kiesgroep geen zetels beschikbaar waren. Het kandidaat-OR-lid heeft zich pas bij de tussentijdse verkiezingen voor zijn kiesgroep kandidaat gesteld.

De kantonrechter heeft de ondernemingsraad in het gelijk gesteld. Het belangrijkste argument: voor de kiesgroep waaruit de kandidaat-OR-lid kwam zijn geen vacatures en kan hij niet voor een andere kiesgroep in de ondernemingsraad komen. De bezwaren van bestuurder en het (ex)MT-lid dat de kiesgroepindeling niet deugt worden door de kantonrechter niet in behandeling genomen.

Naar het gerechtshof

Het MT-lid laat het er niet bij zitten en gaat in hoger beroep. In dit geval zonder de ondersteuning door de bestuurder. Opnieuw maakt hij bezwaar tegen de kiesgroepindeling en wil als OR-lid worden benoemd voor een vacature in de raad.

Volgens het hof regelt Artikel 8 van de WOR dat een ondernemingsraad een reglement maakt waarin de onderwerpen worden geregeld die ter regeling aan de ondernemingsraad zijn opgedragen of overgelaten. En artikel 9, lid 3 en lid 4 WOR, geeft ondernemingsraden de mogelijkheid om een kiesgroepenstelsel te hanteren als dit bevorderlijk is voor een goede toepassing van de wet. Op die manier kan er voor worden gezorgd dat de verschillende groepen van de in de onderneming werkzame personen zoveel mogelijk in de ondernemingsraad vertegenwoordigd kunnen zijn. Op die manier ontstaat een representatieve afspiegeling van de medewerkers in de raad. Het hof stelt vast dat er aan de gebruikte indeling van kiesgroepen niet veel mankeert en ziet geen grond voor een aanpassing, ook al betoogt de eiser het tegendeel. De eis van het voormalig MT-lid om het kiesgroepenstelsel te schrappen wordt dan ook niet ingewilligd.

Ondeugdelijk OR-reglement

Het voormalige MT-lid heeft zich beroepen op een bepaling in het OR-reglement dat voor tussentijdse vacatures in de raad was opgenomen. ‘In geval van opvulling van een vacature in de OR hanteert de OR, mits er geen reserve-kandidaat van de laatstgehouden verkiezingen beschikbaar is en mits er binnen 2 maanden geen algemene verkiezingen plaatsvinden, de verkorte procedure. Deze procedure houdt in dat een geïnteresseerd personeelslid zonder inachtneming van de kandidaatstermijnen tot OR-lid kan worden benoemd, mits de persoon in kwestie ten minste een jaar voor de benoeming in de onderneming werkzaam is, mits de bestuurder met de benoeming akkoord gaat en mits er geen bezwaren vanuit de achterban worden aangetekend.’ Door deze werkwijze worden OR-leden niet gekozen door de in de onderneming werkzame personen, maar bepaalt de OR zelf wie er in aanmerking komt om OR-lid te worden.

De kantonrechter en het hof doen niets met het feit dat deze bepaling in het OR-reglement in strijd is met de WOR. Artikel 9 (1e lid) is duidelijk over de manier waarop een medewerker OR-lid kan worden ‘De verkiezing van leden van de ondernemingsraad geschiedt bij geheime schriftelijke stemming en aan de hand van een of meer kandidatenlijsten.’, en de WOR bevat geen mogelijkheden om daarvan af te wijken door OR-leden te benoemen; óók als er geen bezwaren tegen een benoeming bestaan.

Vacature alleen voor medewerkers uit de kiesgroep

Zowel kantonrechter als het hof baseren hun uiteindelijke uitspraak op het gegeven dat de eiser niet werkzaam is in de kiesgroep waarvoor er vacatures in de OR waren ontstaan. Je kan dus geen OR-lid worden voor een kiesgroepvacature als je niet in die kiesgroep werkzaam bent. Zowel kantonrechter als gerechtshof stellen vast dat de kiesgroepindeling van de organisatie deugt

Je moet wel erg graag OR-lid willen worden als je bijna 3.000 euro over moet hebben om dat te kunnen worden, want het hof veroordeelt hem in het betalen van 741 euro voor griffierecht en op 2.148 euro voor salaris van de advocaat van de OR. Daarnaast is het ook een geval van lange adem gebleken, want de vacature in de OR speelde in augustus 2018, is er eind januari 2019 uitspraak gedaan door de kantonrechter en heeft het hof in december 2019 een uitspraak gedaan over het hoger beroep en de publicatie van die uitspraak verscheen in april 2020. Het voormalig MT-lid kan nog in cassatie bij de Hoge Raad.

  • Zelf de uitspraak van de kantonrechter lezen? Klik hier
  • Zelf de uitspraak van het gerechtshof lezen? Klik hier
  • Aan de slag met OR-reglement of OR-verkiezingen? Stuur een mail