Help! De coronacrisis overvalt ons! Wat kunnen we doen?
De OR-voorzitter van een landelijk bekende organisatie vroeg om adviezen en tips. Na een nachtje slapen en een stevige boswandeling bedacht ik het volgende:
- Het is van het grootste belang dat er een voortdurende dialoog/uitwisseling tussen bestuurder en OR komt. Mocht de bestuurder met maatregelen komen, die leiden tot inkrimping/reorganisatie dan is dat in de regel adviesplichtig. Maar de OR zal zwaar onder tijdsdruk komen te staan en op dat moment nauwelijks meer kunnen bijsturen. Probeer paniekvoetbal te voorkomen en tijdig medezeggenschap en invloed uit te oefenen. Ook om het draagvlak voor (pijnlijke) maatregelen straks te vergroten.
- De OR dient zich zelfstandig/deels op eigen kracht vanaf nu te verdiepen in deze materie en met elkaar een beeld te vormen wat de risico’s zijn; welke scenario’s met bijpassende maatregelen er zijn en wat belangrijke criteria/ voorwaarden zijn om
- als organisatie en
- als personeel te overleven.
Ik denk dat elke bestuurder graag tijdig kennis zou hebben van de uitkomsten van deze (OR) verdieping.
- Voor bestuurder/management en ondernemingsraad liggen er een aantal vragen/kwesties waarop antwoorden gezocht dienen te worden. Waarbij onze Hollandse nuchterheid (‘een griepgolf kent meer slachtoffers’) belangrijk blijft, maar het op dit moment aflegt tegen vergaande maatregelen die elders op de wereld genomen worden. Wees je ook bewust van de ‘mediahype’ die gaande is.
- Breng in kaart wat de risico’s voor het bedrijf (kunnen) zijn op korte en middellange termijn (dit seizoen/kalenderjaar). Mogelijke annuleringen uit binnen- en buitenland; gevolgen voor de bezetting;
- Niemand weet op dit moment de mogelijke omvang van het coronavirus. Bedenk drie of meer scenario’s met bijbehorende maatregelen. Bijvoorbeeld wat doen we bij een omzet daling van 10- 25- of 40 procent.
- Overleven als organisatie. Welke maatregelen zijn mogelijk om dit doel te bereiken. Dat kan heel breed worden bekeken: van uitstel investeringen; kostenbesparingen tot bijstellen winstverwachting en acceptatie van verlies. Wat is de ondergrens en wat is “Ons Bedrijf onwaardig”? Waar kunnen wij opgelopen schade verhalen?
- Overleven als personeel. Werktijdverkorting biedt zeker mogelijkheden: https://www.awvn.nl/nieuws/coronavirus-en-werktijdverkorting/ en https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ww-uitkering/vraag-en-antwoord/aanvragen-werktijdverkorting-en-ww-uitkering-personeel. Let op dat kan voor maximaal 26 weken. Daarnaast verbruikt het personeel opgebouwde WW-rechten. Ook hier de vraag: wat is de ondergrens/ minimum bezetting kwantitatief en kwalitatief. Wat is als werkgever “Ons Bedrijf onwaardig”?
- Creatief en flexibel omgaan met personele inzet. Het zal een tijd onduidelijk blijven in hoeverre uitstel ook definitief tot verlies aan omzet gaat leiden. Toch wil je graag zo veel mogelijk personeel met voldoende kwaliteit behouden:
- denk anticyclisch: Gebruik de vrijkomende tijd en investeer in opleidingen/ multi inzetbaarheid/ andere thema’s/ snuffel stages/ eigen onderzoek enz. Gebruik ervaring van senioren om junioren te coachen bij verbetering van werkprocessen.
- haal geplande activiteiten uit jaarplan naar voren; betrek er meer medewerkers bij.
- denk na over de bijdrage die je hiervoor aan medewerkers mag vragen.
- beloon medewerkers die op basis van (gedeeltelijk) onbetaald verlof iets in het belang van Ons Bedrijf willen doen
- bedenk interessante spelregels om een eigen groep flexibel inzetbare medewerkers te hebben, die inspringen bij ‘pieken en zieken’ op de verschillende onderdelen van het bedrijf.
De OR kan op alle genoemde punten met initiatief voorstellen komen; standpunten innemen; informatie opvragen; onderzoek (laten) doen; interne en externe deskundigen raadplegen.