De OR en arbeidsmarktdiscriminatie
Het is in strijd met de wet als een bedrijf discrimineert bij het werven en aannemen van personeel. Dat gaat tegenwoordig ook met behulp van algoritmes, zodat de computer keuzes maakt of een sollicitant met een bepaalde postcode of herkomst wel of niet wordt uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. De ondernemingsraad heeft de wettelijke taak om discriminatie tegen te gaan. Wat kan de OR doen?
Ook de overheid heeft begrepen dat acties tegen arbeidsmarktdiscriminatie nodig zijn. Staatssecretaris Tamara van Ark (SZW) wil Inspectie SZW meer bevoegdheden geven om tegen arbeidsmarktdiscriminatie op te treden. Al eerder was aangetoond dat uitzendbureaus meewerken aan arbeidsmarktdiscriminatie door in te gaan op verzoeken van werkgevers om bepaalde groepen uit te sluiten van sollicitaties (lees het artikel hierover).
De staatssecretaris overweegt zelfs om de Arbowet aan te passen om daarmee grip te krijgen op de algoritmen die het software mogelijk maken om te discrimineren in het wervings- en selectieproces.
Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie rust op drie pijlers
Het Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie 2018-2021 rust op drie pijlers. Dit zijn ze:
- Toezicht en handhaving; er komen meer inspecties, bijvoorbeeld ook in de vorm van mystery calls en mystery guests. In 2017 zijn er 350 (her)inspecties gedaan en is er in één geval een boeterapport opgemaakt;
- Onderzoek en instrumenten: uit internationaal onderzoek komt naar voren dat 39 procent van de respondenten in Nederland met een Turkse achtergrond en 49 procent met een Noord-Afrikaanse achtergrond discriminatie heeft ervaren bij het zoeken naar werk. Verder onderzoek blijft geboden om de trends te volgen;
- Kennis en bewustwording: discriminatie kan veelal onbewust plaatsvinden. Werkgevers blijken best bereid daar wat aan te doen, maar het ontbreekt ze aan kennis en inzicht.
Wat kan de OR doen?
‘De ondernemingsraad waakt in het algemeen tegen discriminatie in de onderneming’ zo staat in artikel 28 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) te lezen. Dus check bij HR(M)/P&O hoe er met uitzendbureaus wordt omgegaan en welke software wordt gebruikt voor het werven en selecteren van personeel. Het zijn de algoritmes die filteren op afkomst en het is verboden om daardoor werknemers met een Marokkaanse, Turkse, Surinaamse, Antilliaanse of andere buitenlandse achtergrond te discrimineren. Als blijkt dat er gediscrimineerd wordt, dan moet deze software worden aangepast, zodat die aan de wet voldoet. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op een gewijzigde regeling op het gebied van het aanstellingsbeleid, dus kan de OR zijn instemming onthouden als de regeling op afkomst van de sollicitant discriminerend is.
De mate waarin de collega’s ‘multi-culti’ zijn laat zien in hoeverre er bij het werven en selecteren van personeel gediscrimineerd wordt. Sowieso kan de OR het tegengaan van discriminatie – in welke vorm dan ook – op de overlegagenda zetten. De werkgever is verplicht in zijn beleid discriminatie te voorkomen.