Arbeidsvoorwaardenregeling in plaats van cao

Bij supermarktondernemer Jumbo heeft het personeel gekozen voor een arbeidsvoorwaardenregeling (avr) in plaats van een cao. De avr is door de werkgever met de ondernemingsraad afgesloten; daardoor zijn de bonden buiten het overleg en de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden gehouden. Hoewel het vaker voorkomt, o.a. bij Action en Gall & Gall, is het bijzonder, want de ondernemingsraad heeft geen wettelijke bevoegdheden om zich met de primaire arbeidsvoorwaarden van het personeel te bemoeien.

 

Zo’n driekwart van het personeel heeft gestemd over de vraag of een avr met de OR of een cao met de bonden moest worden afgesloten. Van de stemmers koos 96 procent voor een avr. De vraag werd relevant toen de onderhandelingen tussen werkgever en bonden  geen resultaat opleverden. Daarop is de werkgever met de OR gaan onderhandelen over een avr. Volgens de bonden zijn het vooral de uitzendkrachten die een avr willen; het vaste personeel heeft voorkeur voor een cao.

Bij de gebruikelijke cao-onderhandeling hebben alleen de leden van de bonden invloed op het onderhandelingsresultaat. Als de OR onderhandelt over een avr, dan zou het draagvlak daarvoor beduidend breder kunnen zijn. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat de raad werk maakt van de achterbanraadpleging, zodat reacties op de onderhandelingen en de resultaten daarvan meegenomen kunnen worden in het eindresultaat.

 

De ondernemingsraad is ingesteld om namens het personeel het overleg met de bestuurder te voeren. Daarbij dienen niet alleen de personele belangen betrokken te worden, maar ook de organisatorische belangen of de belangen van de aandeelhouder(s).  De bonden hebben veel meer een eendimensionale verantwoordelijkheid: die komen op voor de belangen van het personeel en met die invalshoek worden de onderhandelingen met de werkgevers gevoerd. Ze zijn onafhankelijk van de werkgever en zijn ervaren in het onderhandelen, ook al worden de onderhandelingen wel eens door toedoen van de bonden afgebroken.

Voor de OR is er het risico van de onervarenheid in het onderhandelen. Ondernemingsraden overleggen veel, maar onderhandelen over het algemeen weinig. Deze vaardigheid is echter wel nodig om goede eindresultaten te behalen in de onderhandelingen met de werkgever.