Verplicht vrij tussen Kerst en Oud & Nieuw?
De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op het vaststellen van collectieve vakantiedagen voor het personeel. Die bevoegdheid komt uit onderdeel b van het eerste lid uit artikel 27 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). In veel gevallen zegt de cao er ook nog wat over. Toch gaat dat in de praktijk niet altijd goed, zodat de kantonrechter en – in hoger beroep – het Hof eraan te pas moeten komen.
In de onderneming is een bedrijfsstop tussen kerst en oud en nieuw gebruikelijk. Even gebruikelijk is het jaarlijkse verschil van mening over de hoeveelheid vakantiedagen die de werknemers in de ploegendienst daarvoor moeten inleveren. Al vanaf 2013 worden OR en bestuurder daar niet over eens. De cao bepaalt dat – na overleg met de OR – één collectieve vakantiedag ingeleverd moet worden. Meer dagen vaststellen kan alleen met instemming van de ondernemingsraad.
De werkgever wil – met terugwerkende kracht – alsnog dat de collectieve vakantiedagen van 2014, 2015 en 2016 worden vastgesteld en dat dezelfde regeling ook voor 2017 van toepassing zal zijn.
Het Hof oordeelt dat over de 2014 t/m 2016 niet met terugwerkende kracht alsnog collectieve vakantiedagen kunnen worden vastgesteld. Dat er in de periode tussen kerst en oud en nieuw weinig klanten zijn en er tijd nodig is voor onderhoud wordt als gebruikelijk ondernemersrisico gezien. En medewerkers hebben voor die jaren geen rekening kunnen houden met hun vakantiesaldo voor deze dagen. En het geven van vervangende toestemming door de rechter is pas mogelijk als er eerst instemming is gevraagd aan de ondernemingsraad. In 2015 is die instemming al niet meer gevraagd omdat de ondernemer niet verwachtte dat de OR ermee zou instemmen. In dat geval is het geven van toestemming door kantonrechter of Hof niet mogelijk.
Over 2017 oordeelt het Hof het volgende: voor dit jaar kunnen de werknemers wél rekening houden met hun verlofsaldo. Als de ondernemer een instemmingsverzoek indient voor het vaststellen van meer collectieve vakantiedagen dan die ene dag uit de cao, dan kan – als de OR opnieuw niet instemt – de kantonrechter om een uitspraak worden gevraagd.
Echt opgelost is het conflict nog niet maar de rechter hoopt op een constructief overleg. De kans is groot dat een herhaling van zetten eerder aan de orde zal zijn.